or=Hle„ M,
[vf] en - KA
168
De waarde van D is invariant bij draaiing van het assenstelselin
het stelsel x y vind ik derhalve door projectie van Z' op de assen resp.
n n
[aa] [W] =n.(OY ON), dus Q„
YN OY ON OT
en evenzoQ« en Qx
n (Z'U)2 n (Z'U)2 n (Z'U)2'
Om de Q-getallen in nog andere stelsels te kennen moet men er reke
ning mee houden, dat indien zo'n stelsel een hoek 9 maakt met het
oorspronkelijke x v-stelsel, het punt Z' over 9 moet draaien, waarna
het geprojecteerd kan worden op de nieuwe assen. De argumenten van
de punten der /'-figuur worden namelijk 2 9 kleiner, dus de verande
ring t.o.v. de /-figuur is 9.
6. Voor de praktische uitvoering zal men in de meeste gevallen voor
de (ï'2)-figuur een schaal s2 in moeten voeren, die niet gelijk is aan
•fi van de inverse figuur. Bij het uitzetten kan een nuttig gebruik
worden gemaakt van een kwadratisch becijferde schaalstok en een
doorzichtige gradenboog met enkele en dubbele graadverdeling.
Indien bij de meting gewichten aan de richtingen worden toegekend
worden de punten getransformeerd, zoals door Tienstra is aange
geven (Li).
7. Na de bepaling van het f ?;-stelsel en de Q-getallen, die voor de
verkenning gebruikt kunnen worden, volgt na de meting op de ge
bruikelijke wijze de berekening van de grootheden (voor achter
waartse insnijding de gereduceerde uit voorlopige coördinaten. De
vereffende verbeteringen aan de coördinaten zijn in het ^-stelsel de
coördinaten van P
èv 7/ r, en Vv
n.Z'R n.Z'S
Projectie op de x y-assen geeft A X en A Y.
C. Verandering van Q-getallen en foutenellips door toevoeging van
een richting.
Bij de verkenning zal het geval zich vaak voordoen, dat men de in
vloed van een punt meer of minder op de bepaling wil weten.
1. Bij een bepaling uit voorwaartse richtingen (I1, In) wordt de
invloed van een extra voorwaartse richting nagegaan. Het
nieuwe zwaartepunt Z'n x kan uit het oude zwaartepunt Z'n gecon
strueerd worden door een verschuiving over de afstand
- Z'n rn 1 in de richting van t De cirkel om O krijgt
als straal rn
