225
gebruikt dient te worden, hangt voor een groot deel af van het
merk der kleuren.
8. Kaliumpermanganaatoplossing, 40 g op 1 1 water. Kosten ca.
3-65 per kg. De ontleding van de hiermede bestreken astrasol-
laag duurt ca. 2 min.
9. Verzadigde kaliummetabisulfietoplossing (kosten, gezuiverd
5-10 Per kg> anders 2.per kg) voor het wegnemen van
de ontlede astrasollaag.
10. Zwavelzuurverdunning 1 50 voor een laatste reiniging van
het metaalgaas.
De heer Dremer (2) geeft enkele foutenbronnen aan, waardoor de
zeefdruk nog wel eens wil mislukken:
1. de tekening komt niet helder te voorschijn op de zeef, of deze laat
zich moeilijk ontwikkelen
a. de zeef met astrasollaag werd bij te hoge temperatuur gedroogd.;
b. later dan 4 uur na het aanbrengen van de astrasollaag werd het
patroon op de zeef gekopieerd (belicht)
c. de zeef werd gedurende het drogen door vals licht getroffen;
d. gedurende het kopiëren is er geen voldoende contact geweest
tussen calque en zeef
e. de tekening was niet zwart genoeg, tengevolge waarvan deze
werd overbelicht
f. de astrasollaag van de vorige maal werd niet voldoende ver
wijderd.
2. de belichte laag houdt slecht en wordt gemakkelijk poreus
a. de zeef werd voor het opbrengen van de astrasollaag niet vol
doende gereinigd en ontvet
b. de astrasoloplossing was niet voldoefide gechromeerd of de am-
moniumbichromaatoplossing reeds te oud; deze moet er helder
goudgeel uitzien en niet troebel of bruinachtig;
c. de gechromeerde astrasoloplossing was vuil en niet voldoende
gefiltreerd;
d. de astrasollaag was te dik of te ongelijkmatig aangebracht;
e. de belichting was te kort, het licht te geel of de calque te dik
of te veel vergeeld.
OpmerkingMen zou door bovengenoemde punten de indruk kunnen
krijgen, dat deze repromethode veel risico's met zich medebrengt, maar
dat is tenslotte bij iedere repromethode het geval. Wel kan gezegd
worden, dat het risico van mislukken toeneemt met het aantal kleuren,
zodat beperking hiervan gewenst is.
Tot zover deze beschouwingen over de zeefmaldrukmethode. Deze
zal ontegenzeglijk ook in Nederland meer aanhangers en gebruikers
vinden. Vooral voor de Cultuurtechnische dienst te Utrecht, waar al
lang de behoefte werd gevoeld ,aan een methode om snel een klein
aantal kaarten van enige kleuren te voorzien, zal deze methode vele
voordelen bieden en aan een lang gekoesterde wens voldoen.
De overige hulpmiddelen en methoden zullen we nu in het kort aan
stippen
