226
TI. Tweeklcurenkaartreproducties met behulp van het twee-kleuren-
ozalid-lichtdrukpapier.
Dit papier, dat wordt geleverd door de Fa. Kalle te Wiesbaden-
Biebrich, is voor twee verschillende spectraalgebieden lichtgevoelig.
Met behulp van filters worden deze gebieden gescheiden.
De tekening, die in rood zal moeten worden weergegeven, wordt
met behulp van een geelfilter (gele foelie, kost per m2 7.50 DM) in
een pneumatisch kopieerraam door een enkele minuten durende be
lichting op het ozalidpapier overgebracht, waarna de in blauw te ver
schijnen tekening op dezelfde wijze, maar nu gedurende ongeveer de
helft van de tijd, onder een roodfilter (rode foelie, dezelfde prijs als
de vorige) wordt afgedrukt.
Dit papier wordt vervolgens droog met ammoniak op de normale
wijze ontwikkeld en vertoont daarna een tekening in rode en blauwe
kleuren.
Het zal te gebruiken zijn voor het weergeven van „oude" en
„.nieuwe" toestand bij een ruilverkaveling, in het algemeen daar waar
oud en nieuw tegenover elkander moeten worden gesteld.
Echter is het ook te gebruiken om het reliëf door middel van hoogte
lijnen (rood) weer te geven op de situatie (blauw), of om het water-
lopennet (blauw) op de situatie (rood) te doen uitkomen, enz.
Een papier dus met vele mogelijkheden.
De houdbaarheid van een ozaliddruk is zoals bekend niet onbeperkt.
Het verbleken kan enigszins worden tegengegaan door de ozaliddruk
na de ontwikkeling goed te luchten.
In Beieren, waar men met alle middelen (maar niet tot iedere prijs)
de ruilverkaveling tracht te versnellen (men heeft daar nog ca. 3 mil-
lioen ha ruilverkavelingsbehoeftig gebied voor de boeg!) en waar één
dezer middelen het versnellen van de vervaardiging van kaarten en
kaartafdrukken blijkt te zijn, is men tot het besluit gekomen, in be
ginsel alle handenarbeid bij het vermenigvuldigen van kaarten en plan
nen uit te schakelen.
Het kaarteren op kleine schaal, wat gekwalificeerde tekenarbeid
betekende, is verlaten voor het doen vervaardigen van eenvoudiger
tekenwerk op grote schaal en het wederom verkleinen hiervan op foto
mechanische wijze.
Weliswaar verlangt deze gang van zaken in het begin de investering
van grote sommen gelds voor de aanschaffing van dure instrumenten,
en bovenal van de leidende ambtenaren levendigheid van geest en or
ganisatietalent, toch voert hij op den duur volgens Direktor Jager meer
nog dan alle andere maatregelen, tot een economische vormgeving der
technische ruilverkavelingsmethoden.
Volgens hem zijn de mijlpalen in deze ontwikkeling: de fotografische
reproductie, de omkeerfilm, het reeds genoemde lichtdrukpapier als
mede Ozalid-A (maatvast!?) en Ozalid-Kontrast en de zeefmaldruk.
De fotografische reproductie is bij ons geen onbekende meer en kan
hier dus stilzwijgend voorbij worden gegaan. Op één instrument echter
dient toch kort de aandacht te worden gevestigd:
