227
III. Van alle reproductiecamera's stelt de door de Fa. Klimsch en Co.
te Frankfurt am Main vervaardigde Super-Autohorika DT (Dunkel-
kammertyp) wel het neusje van de zalm voor, toegerust als hij is met
de allernieuwste snufjes, zoals volautomatische scherpstelling voor
willekeurige beeldvlakken, afstandsbediening voor het in alle, richtingen
beweegbare voorwerpsvlak (hierdoor wordt ontschranking mogelijk
gemaakt), een dashboard met 24 handles, schakelaars en automatisch
zich instellende schalen, waarop iets af te lezen valt, pneumatische
aanzuiging van het papier op beeld- en objectvlak, enz. enz., te veel
om op te noemen.
Met een instelnauwkeurigheid tot op 0,05 mm gedoogt dit instru
ment alle reproductiewerkzaamheden die voor de vervaardiger van
kaarten van belang zijn. Belangstellenden in dit dure apparaat zij ver
wezen naar de desbetreffende folder van Klimsch en Co., die inmid
dels een nog nieuwer apparaat op de markt heeft gebracht, geheel
gespecialiseerd op de kaartreproductie, nl. de „Klimsch Gross-Karto-
grafika".
Opmerking: Andere van dergelijke apparaten die op de markt zijn,
zijn de „Hoh und Hahne"-camera en de „Little John"-camera, die
de Topografische dienst te Delft bezit.
IV. Bijzonder belangwekkend leek verder een instrumentje (prijs
4000.het kan bij iedere reproductiecamera worden geleverd),
waarmede lijnen naar believen kunnen worden versterkt of versmald.
Bedoeld wordt de Klimsch-Variomat of Strichstarkenwandlervolgens
Prof. Schlötzer, waarmede alle lijndikten van een tekening kunnen
worden versterkt indien van een negatief wordt uitgegaan, of alle
lijndikten versmald (verzwakt) wanneer van een positief wordt uit
gegaan.
De werking berust op het principe, dat een planparallelle plaat, ge
plaatst voor de lens, dus in de stralengang van het optisch systeem,
tengevolge van een kleine afwijking uit de nulstand, loodrecht op de
optische as, een beeldverschuiving veroorzaakt. De kanteling van de
planparallelle plaat kan in alle richtingen van te voren precies bepaald
en daarna gedoseerd worden. Zij geschiedt geheel motorisch volgens
verwisselbare, maar voorgeschreven mechanische banen.
Twee belangrijke dingen kan men met de „Variomat" doen, nl.
1. bij sterke verkleiningen de tekening (lijndikten) versterken;
2. bij sterke vergrotingen de tekening (lijndikten) verzwakken.
ad. 1. De versterking geschiedt additief. Wil men bv. een negatief
met lijndikten van t/10, 3/10 en SJ10 mm met de Klimsch-Variomat
optisch i/jo mm versterken, dan verkrijgt de reproductie lijndikten
van 2/10, 4/10 en 6/10 mm. De verschillen in lijndikten worden bij ver
sterking dus verkleind. (Aanvangsverhouding in het voorbeeld 1/10 5/10
1:5, eindverhouding 2/10 6j1Q z 3.)
Om dezelfde reden verdwijnen kleine onvolkomenheden in de
breedte van de lijnen en worden hoeken afgerond. Men moet er echter
voor oppassen een te zware versterking toe te passen, want dan zou
