238
behandeling met puimsteenpoeder te ondergaan, waarna preparatie van
de gematteerde zijde volgt. Genoemde preparatie beoogt het uitlopen
van de chemisch inwerkende inkt te voorkomen en het te betekenen
oppervlak grondig te reinigen. Het aantrekken van stofdeeltjes, ver
oorzaakt door de electrostatische lading van het materiaal, wordt hier
door ook belangrijk verminderd.
Voor de preparatie van de astralonplaat wordt gebruik gemaakt van
Pelikanvloeistof FS Folienreinigungsmittel FS), die met in deze
vloeistof gedrenkte watten in krachtig draaiende beweging op de ge
matteerde zijde aangebracht wordt en eenmaal in de lengterichting van
de plaat. Hierdoor wordt een huiddunne laag op de plaat aangebracht,
die het tekenen van dunne en strakke lijnen mogelijk maakt. De Peli-
kaninktsoort S doorbreekt de FS-laag en werkt chemisch op het
astralon in.
Het reinigen van de trekpennen en andere tekenmaterialen geschiedt
met behulp van de Pelikanvloeistof LS Lösungsmittel LS) die op
lossend op de inkt werkt.
De praktijk heeft uitgewezen, dat de genoemde inktsoort bijna on
gevoelig is voor temperatuurswisselingen en zijn juiste vloeibaarheid
ook bij grotere temperatuursschommelingen behoudt.
Het eventuele uitzweten van de weekmaker, die het stug en bros
worden van het materiaal moet voorkomen, heeft geen invloed op de
houdbaarheid van de opgebrachte S-inkt.
Proefnemingen, in samenwerking met de Pelikanfabrieken verricht,
wezen uit, dat deze inktsoort zowel voor de astrafoil- als de plastic-
sheetbetekening geschikt is. De firma Van Gemert te Amsterdam
brengt momenteel deze speciale inkt met bijbehorende hulpmiddelen
op de markt.
De keuze van het tekengereedschap voor het tekenen op de plastics
is een zaak die alleen door praktische ervaring bepaald kan worden.
Het staat wel vast, dat de trekpen aan grotere slijtage dan normaal
onderhevig is, zodat veelvuldiger slijpen noodzakelijk is. Door de Haff-
fabrieken is thans een trekpen ontwikkeld, waarvan de uiteinden der
bekken van speciale hardstalen, ingelegde, punten zijn voorzien. Deze
trekpen is bedoeld voor het tekenen op astralon.
De ervaring heeft geleerd, dat het betekenen en beschrijven van de
plastics een zekere omstelling van de cartograaf vereist. Het werken
met een chemisch op de tekenondergrond inwerkende inkt en de plas
tische tekenmaterialen brengen in den beginne diverse moeilijkheden
met zich mede. De eigenschap bv. van de Pelikaninktsoort S om zich
met het materiaal te verbinden, brengt met zich mede, dat de tekenaar
zich a.h.w. op het gebruik van deze inkt moet instellen.
Het is van belang met de volgende factoren rekening te houden
ahet inwerken van de inkt op het materiaal,
b. de vluchtigheidsgraad van de inkt,
c. de tekensnelheid.
De eigenschap van de inktsoort, het materiaal aan te tasten, brengt
met zich mede, dat men, teneinde strakke en egale lijnen te verkrijgen,