259 maar verwacht mag worden, dat na enige ervaring de Centrale Com missie bepaalde maatstaven zal aanleggen en willekeur zal afremmen. Het 4e lid van art. 12 in de huidige wet, dat voorschrijft, dat in be paalde gevallen van de 5 over- of onderbedeling kan worden af geweken, en zelfs algehele vergoeding in geld kan worden gegeven, gaat aanzienlijk verder dan bovenstaande regeling, omdat bij de huidige regeling de levensvatbaarheid van het bedrijf als criterium genomen wordt. Toch is van dit lid, dat tijdens de bezetting aan de wet is toe gevoegd, nimmer gebruik gemaakt, wel een bewijs, dat men bij een normale ruilverkaveling (waar de meerderheid de minderheid verplicht mede te werken) nog niet wenst over te gaan tot gedwongen sanering. Zelfs bij de Herverkaveling van Walcheren is de sanering grotendeels door vrijwillige medewerking tot stand gekomen. Ook in het wetsontwerp zoekt men de sanering via vrijwillige mede werking. Dit bewijst het 3e lid van art. 12. Hierdoor kan een wille keurige eigenaar zijn grond aan de P.C. beschikbaar stellen en volledige uitbetaling in geld ontvangen. Men kan opmerken, dat daarvoor art. 12, 3e lid, niet nodig is, want dat ieder op zijn verzoek onderbedeling van 100 kan vragen. De bedoeling van de wetgever gaat hier echter verder. Men wil nl. aan degene die zijn grond aan de P.C. aanbiedt, be halve de normale koopsom, zo nodig ook een bedrijfsschadevergoeding geven en deze mogelijkheid biedt de normale onderbedeling niet. Deze bedrijfsschadevergoeding komt geheel ten laste van het Rijk. Daartoe heeft men art. 115, dat handelde over de kosten die geheel voor reke ning van het Rijk komen, uitgebreid met een 2e lid, luidende 2. „Eveneens komen ten laste van het Rijk vergoedingen, welke voort vloeien uit de toepassing van het bepaalde in art. 12, 3e lid en welke niet in de verrekening, bedoeld in art. n, 2e en 3e lid zijn begrepen." Het 4e lid van art. 18 (inhoudende bepalingen omtrent de toedeling van de pacht) verklaart art. 12 ten aanzien van de pachter van over eenkomstige toepassing. De pachter kan dus eveneens kiezen óf op heffing onder betaling van een schadevergoeding, óf blijven pachten van de P.C. In het laatste geval zal de animo van de P.C. om die grond te kopen niet groot zijn, want zij heeft voor haar doel alleen iets aan pachtvrije grond. Eventuele schadevergoedingen aan de pachter komen eveneens ten laste van het Rijk. Hiermede zijn de wettelijke saneringsmiddelen uitgeput. Niet alzo de mogelijkheden voor een actieve P.C. Deze heeft altijd de kans om rechtstreeks grond te kopen. Zolang de lijst van rechthebbenden nog niet ter visie ligt, kan zij zelfs gronden buiten het blok kopen en deze in het blok opnemen. Daarna kan zij alleen gronden in het blok kopen. Deze aankopen lopen via de S(tichting) B(eheer) L(andbouwgron den), een rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam, dat slechts dient als bemiddelaar en verder de P.C. alle vrijheid van handelen laat. De be nodigde gelden worden door het Rijk voorgeschoten. Op deze wijze kan de P.C. de beschikking krijgen over een aantal ha, die voor sanering te gebruiken zijn. Bovendien kan de P.C. proberen gronden te kopen van eigenaren

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1954 | | pagina 49