271
veel losser van de toezegging om de hypotheek te verlenen dan een
akte van levering van de koop of andere overeenkomst, waarbij die
levering is toegezegd. Het B.W. zelf eist uitdrukkelijk de vermelding
van de kadastrale gegevens in de hypotheekakte en in het borderel en
bepaalt bovendien, dat de inschrijving van een hypotheek moet worden
vernietigd, indien zij het bezwaarde goed niet op een voldoende wijze
kenbaar maakt. Het is voorts in overeenstemming met de bedoeling
van de wetgever bij de hypotheken het beginsel van specialiteit zo
streng mogelijk te handhaven. De regel, dat een recht van voorrang,
als vormende een inbreuk op de gelijkheid van de schuldeisers, geen
uitbreiding gedoogt, geeft eveneens steun aan de opvatting, dat zulk
een recht slechts rusten kan op de opbrengst van die percelen, welke
in de akte zelve op voor ieder kenbare wijze zijn omschreven. Ook
derden hebben er groot belang bij nauwkeurig te kunnen vaststellen, tot
hoever een zakelijk zekerheidsrecht zich uitstrektdit zou voor hen
niet mogelijk zijn, indien zij niet steeds de kadastrale gegevens als be
slissend zouden mogen beschouwen, maar rekening zouden moeten
houden met min of meer vage omschrijvingen van partijen.
Tegenstrijdigheden in hypotheekakten tussen de feitelijke omschrij
ving en de kadastrale gegevens hebben, voor zover mij bekend, nog
nimmer tot een proces geleid. Geschillen, ontstaan door dergelijke
tegenstrijdigheden in koopakten, zijn er echter in overvloed geweest.
Deze spelen zich doorgaans niet af tussen de koper en de verkoper,
daar verkopers hun aansprakelijkheid voor de omvang van het ver
kochte goed plegen uit te sluiten. Geschillen rijzen, zo dikwijls een
koper beweert dat tot het door hem gekochte goed een strook behoort
die een buurman een deel van zijn eigendom acht. In het merendeel
van deze geschillen zijn de twistende buren eigenaren van terreinen
die vroeger in één hand waren. De oorzaken hiervan zijn U goed
bekend. Iemand die zijn bezit in afzonderlijke gedeelten verkoopt, zal
die gedeelten gewoonlijk aanduiden met hun kadastrale nummers, ook
al heeft hij of reeds zijn erflater in de loop der jaren het ene perceel
vergroot ten koste van het andere en de feitelijke afscheiding ver
plaatst. Het aan elke landmeter bekende voorbeeld is dat van de twee
huizen, die met hun achtertuinen aan elkander grensden en door de
erfgenamen van de eigenaar uitsluitend onder hun kadastrale omschrij
ving afzonderlijk waren verkocht, hoewel de ene tuin door de over
ledene vergroot was met een stuk van de andere door de schutting
tot op 3 m van de kadastrale grens te verplaatsen (H.R. 16 april 1926,
W 11509, N.J. '26 blz. 657).
Er zijn tal van soortgelijke processen; ik had het voornemen enige
van de belangrijkste daarvan te bespreken, maar het is mij gebleken,
dat zulk een bespreking, wilde zij zin hebben, veel te uitvoerig zou
worden. Ik volsta dus met enkele algemene opmerkingen en wel deze.
In de rechtspraak ziet men sterk de neiging onderscheid te maken al
naar gelang in de akte het verkochte goed alleen is omschreven met de
kadastrale kenmerken, dan wel ook nog op andere wijze. In het eerste
geval, dus als alleen de kadastrale gegevens zijn vermeld, zijn de
