66
de verdere ontplooing van zijn kadaster. Immers door afstand te doen
van een succes d'estime, dat toenmalige diensthoofden bij de Regering
oogstten wanneer zij via een Gouvernementsbesluit wéér een nieuwe
kadastrering tot kadastrale afdeling konden laten herscheppen, bereikte
hij, dat alle verdere nieuwe kadastreringen onder de wetgeving van
1837 bleven vallen. Alle nieuwe en verzekerde kadastreringen die sinds
Wiemans tot stand kwamen (en zij schoten over geheel Indië als
paddestoelen uit de grond) zijn B.K.A., d.w.z. zijn „Buiten enige
Kadastrale Afdeling" gelegen, zoals de officiële terminologie, ook in
gerechtelijke akten, luidt.
Het zou te ver voeren op dit alles dieper in te gaan. Zoals gezegd
bouwden Polderman (o.m. door de G.L.-instructie te laten wijzigen en
handzamer te maken) en Van der Tas (o.m. door invoering van mo
derne technische methoden en instrumenten) voort aan dit kadaster
van Wiemans. En indien ik hier een vergelijking mag maken die ik
schrik niet in een officiële nota bezigde, zou ik willen stellen: de
landmeters van Verstijnen moesten moeizaam een logge en krakende
ossekar op gang houdendie van Wiemans fietsten B.K.A. op een ge
makkelijk rijwiel en in de kadastrale afdelingen op een bakfiets, die
wat zwaarder liep omdat zij daarmee, in de bak, de restant-bagage van
de wetgeving van 1875 moesten vervoeren. En dit alles onder goed
keurend gemompel van rechters (w.o. overschrijvingsambtenaren) en
belastingambtenaren, notarissen en advocaten, grondeigenaren en hy
potheekwezen. En daar gaat het bij een kadaster toch óók om
Op de Nederlandse landmeter zal inderdaad de Indische kadastrale
administratie een ietwat vreemde indruk maken. Een dode nederzetting
als bv. Pariaman op Sumatra's Westkust, voert het trotse predicaat
„kadastrale afdeling"het heeft een (nog steeds bijgehouden „hoofd-
register der kadastrale boekhouding" c.a. van de wetgeving van 1875
en de percelen worden er met de kadastrale kenmerken aangeduid.
Doch bovendien heeft het een verpondingsregister, dat het werkelijke
hoofdregister van Pariamans eigendomskadaster is. Daarentegen ver
melden in een grote en moderne stad als Medan de meetbrieven en
landmeterskennissen (en dus ook de gerechtelijke akten van de Raad
van Justitie) de percelen als liggende „buiten enige kadastrale af
deling" en worden de kenmerken van 1837 i.p.v. die van 1875 vermeld.
Dit verschijnsel vinden we zelfs in de grote stad Batavia, thans Dja
karta. De na 1908 ontstane wijken zijn B.K.A., al liggen zij nu (bv.
Tjikini) midden in deze stad (Batavia had al in 1930 een groter opper
vlak dan Brussel met zijn voorstedenIn wezen is er in beide soorten
van boekhouding weinig verschildie van de kadastrale afdelingen is
wat lastiger vnl. door de ballast van oudere percelen. De landmeet
kundige techniek is voor beide kadastrale gebiedsdelen volkomen het
zelfde.
Tenslotte moge ik bovenstaand betoog in de navolgende, voorzichtig
gestelde conclusies samenvatten.
