115
daster bekende aantalHypotheken' vanaf 1879 drukken op de per
celen; van sommige wist de eigenaar niets af". (Wanroijsche Peel)
Enzovoort, enzovoort.
Hier demonstreert zich weer het hopeloze van de taak een belasting
kadaster te willen bijhouden. En zélfs in zijn fiscale taak schiet het
tekort, zoals de studiecommissie doet uitkomen en vastlegt in haar
rapport. Een fiscaal kadaster is dan ook een kostbare inefficiency,
vooral wat zijn dienende taak betreft.
Want deze dienende taak van een kadaster was, is en zal zijn de
essentie en het typerend element van zijn doelstelling. Het moet, uit
zijn aard, de wapenspreuk „lek dien" in zijn blazoen voeren. De ras-
kadasterman J. F. A. van Riessen onderkende dit en stelde (zie tijd^
schrift 1919 blz. 72) „Van een hulpmiddel ten dienste van een onder
deel van het belastingstelsel is het kadaster geworden een onmisbare
belangrijke factor in het maatschappelijk leven." Het 'is daarom, dat
Verstijnen reeds 70 jaar geleden kon schrijven, dat een goed kadaster
„spoedig in tal van administratiën zoodanig geworteld is, dat het er
een hoofdvoorwaarde van uitmaakt". Welnu, dat men dit kadaster dan
vrijuit zijn vleugels late uitslaan!
Men kan het Nederlandse Kadaster dankbaar zijn en het prijzen,
omdat het, ondanks zijn moeizaam te hanteren opzet, dit blazoen onge
rept tracht te bewaren. En nog zo vele diensten bewijst aan de ruil
verkaveling, het grondkrediet, de administratie van zakelijke rechten,
het rechtsverkeer van de bodem, de uitvoering van openbare werken,
de onteigening te algemenen nutte, de cultuurtechniek, de administratie
van dijk- en waterschappen, het domeinbeheer, het Nationale Plan, de
Waterstaat, pacht- en grondzaken, het notariaat, gemeenten, provincies,
enzovoortzaken waarin de fiscus geen deskundige is. Dat deze dien
sten niet steeds op efficiënte wijze verleend kunnen worden, is dan
ook allerminst te wijten aan kadastrale ambtenaren, die in al deze
vakken het technisch inzicht hebben, via de studieprogramma's van
Wageningen en Delft, dat nodig is. En die op noeste wijze trachten
te maken wat er van te maken is. Dit corps is zonder twijfel tot grote
dingen in staat op kadastraal-landmeetkundig gebied, mits het de ge
legenheid krijgt naar eigen inzicht zijn vakkennis te verwerken en te
ontplooien. En die gelegenheid heeft het niet zolang de reeds meer
dan 75 jaar gewraakte anachronistische anomalie bestendigd blijft en
niet-kadastrale vaklieden zijn zaken leiden en beslissen.
De middelen die nu in de Tweede Kamer in het vooruitzicht worden
gesteld zijn en indien ik het illustratief zeg, bedoel ik niet oneer
biedig te zijn naar mijn mening lapmiddelen. Met betere promotie
regelingen, verschuiving van arbeid naar middelbaar personeel en aan
lokkelijker maken van de kadastrale loopbaan hoe loffelijk op zich
zelf ook - verbetert men niet „een toestand die gevaren in zich
draagt en inderdaad bedenkelijk kan worden". Die officieel er
kende en dreigende gevaarlijke en bedenkelijke toestand is immers niet
ontstaan door gebrek aan ijver of werkelijk tekort aan personeel, maar
door de onhanteerbaarheid van en het moeizame werk in dit fiscaal
