145
De voordrachten van de sprekers werden met aandacht gevolgd en
van de geboden gelegenheid tot discussie over de behandelde onder
werpen werd door velen gebruik gemaakt. Een beknopt verslag van
de inhoud der voordrachten, alsmede van enkele punten uit de dis
cussie, is hieronder opgenomen.
Aan de excursie naar het K.N.M.I. te De Bilt en naar de Sterren
wacht te Utrecht namen resp. ca. 100 (het maximum toegestane aantal)
en 15 personen deel.
De excursisten naar De Bilt waren bij aankomst getuige van het
oplaten van een radiosonde. Vervolgens werden de bezoekers in vijf
groepen gesplitst en door het Instituut rondgeleid. Het K.N.M.I. is
onderverdeeld in vijf afdelingen, t.w. Algemene Dienst, Weerdienst,
Klimatologie, Oceanografie (maritieme meteorologie) en Geofysica
(magnetisme en seismologie), en op elke afdeling werd door een des
kundige medewerker een uiteenzetting gegeven van de aard der werk
zaamheden en van het gebruik van het instrumentarium. De excursie
was bijzonder leerzaam en voor het werk dat Dr. Veldkamp en zijn
medewerkers hebben verricht is de N.L.F. veel dank verschuldigd.
Ook de excursie naar de Sterrenwacht was zeer interessant en een
woord van dank zij hier nogmaals gericht aan Prof. Minnaert voor de
hartelijke ontvangst en de aangename wijze waarop de rondleiding door
het gebouw plaats vond.
Verheugend is het, zoals de voorzitter Prof. Roelofs aan het einde
van het symposium kon constateren, dat de studiedagen volkomen zijn
geslaagd, vooral dank zij de voortreffelijke voorbereiding van het pro
gramma door de heren Bruins en Van Weelden, de bijdragen van de
sprekers en het door velen deelnemen aan de discussie.
Het aardmagnetisme en zijn variaties, voordracht door de heer Dr. J.
Veldkamp, directeur van de afdeling geofysica van het K.N.M.I.
De magnetische kracht van de aarde blijkt uit de richtende werking
die de naald van het kompas ondervindt. Reeds zeer veel eeuwen is
deze kracht bekend, doch pas vrij laat is men tot het inzicht gekomen,
dat de oorzaak van het aardmagnetisme binnen in de aarde moet wor
den gezocht. Voor een juist inzicht in de mogelijke oorzaken is het
onderzoek van de variaties van het aardmagnetisme belangrijk. Daar is
in de eerste plaats de dagelijkse variatie, de regelmatige dagelijkse
schommeling van de magnetische elementen, die met de zon samen
hangt. Deze moet worden toegeschreven aan electrische stromen in de
ionosfeer, door een dynamowerking uit getijgolven in de luchtoceaan
ontstaan. Het is de zon die indirect deze stromen in de bovenste delen
van onze dampkring produceert, en bij haar schijnbare loop rondom
de aarde ook deze stroomsystemen medeneemt, daardoor de dagelijkse
variatie veroorzakend. In de tweede plaats zijn er de magnetische sto
ringen, variaties van onregelmatig karakter, culminerend in de magne
tische stormen. Ook deze variaties zijn te danken aan de zon; hier zijn
het echter niet de regelmatige, maar de gestoorde stralingen die de
