148
De interpretatie van de stroken van sterke negatieve anomalieën in
de RUMte u/reïV°°rdraCht d°°r Dr' R J' Collette. assistent aan
Bij zijn onderzeebootreizen rondom de wereld, opgezet met het doel
door middel van zwaartekrachtsbepalingen de vorm van de aarde te
eren kennen deed Prof. dr. F. A. Vening Meinesz de ontdekking, dat
zich rondom Indonesië en West-Indië stroken van negatieve anomalieën
bevinden. Deze anomalieën kunnen alleen dan redelijk verklaard wor
den indien men aanneemt, dat horizontale krachten de buitenste, tevens
ichtere, lagen van de aarde, de korst, hier naar binnen gedrukt hebben.
Dezien andere zwaartekrachtsbepalingen, die aantonen dat de hypo
these der isostasie, d.i. de gedachte, dat elk topografisch element drijft
op een zwaardere onderlaag en dus gedragen wordt door een wortel
inderdaad juist is, is de conclusie gerechtvaardigd, dat hier gebergte-
voimende krachten werken en, meer in het algemeen, dat een gebergte
ontstaat doordat eerst een wortel gevormd wordt, die later oprijst en
zodoende het gebergte levert. Deze processen nemen tientallen mil-
ïoenen jaren in beslag, zoals berekend kon worden en zoals ook klopt
met gegevens uit de geologie.
Indonesië maakt deel uit van een geheel systeem van eilandenbogen
at zich z.o. en o. van Azie tot aan Noord-Amerika voortzet. Ook hier
vond men negatieve zones, die zich nu echter veelal boven diepzee
troggen bevinden. Hierover blijkt de voorgestelde verklaring eveneens
van toepassing te zijn.
Het z.o. Aziatisch gebied blijkt aan een verhoogde seismische acti
viteit onderhevig te zijn. Ook bestaan bepaalde verbanden met het
optreden van vulkanisme. Beide verschijnselen moeten als begeleidende
processen geïnterpreteerd worden.
Het mechanisme dat de horizontale spanningen in de korst veroor
zaakt, moet hoogstwaarschijnlijk gezocht worden in stromingsstelsels
convectiestromen m de mantel, d.i. de buitenste 2900 km van de
Het werk van Prof. Vening Meinesz heeft er toe geleid, dat vele
geologische en geofysische verschijnselen thans vanuit één gezichts
hoek beschouwd kunnen worden en het biedt vele waardevolle aspec-
schappen0611 ^ezamenliJke ontwikkeling van deze twee weten-
Enkele punten uit de discussie.
De vragenstellers ontvingen de volgende antwoorden.
Dr. Veldkamp:
1. Het bestaan van convectiestromen in de aardkern is zo goed als
zeker, het bestaan van deze stromen in de mantel van de aarde is
bekend H°e patr00n van deze stro™ngsstelsels ;Sj ;s n;et
2. Over de invloed van atoomexplosies is geen studie gemaakt, maar
