Terminologie
Nadat de subcommissie Geodesie van de Centrale Taalcommissie voor de
Techniek (zie dit tijdschrift jg. 1954, blz. 52) het normblad N 5001, Woorden
lijst Fotogrammetrie (zie dit tijdschrift jg. 1955, blz. 143) had voltooid, heeft zij
een begin gemaakt met de behandeling van het normblad Woordenlijst Geodesie,
waarvan sinds 1948 een ontwerp bestond onder nr. V 5030. De subcommissie
achtte dit ontwerp geheel onvoldoende en zag zich genoodzaakt een geheel nieuwe
lyst op te zetten. Hiermede kon de C.T.T. zich niet verenigen, als gevolg waar
van de subcommissie haar werkzaamheden niet heeft kunnen voortzetten. Naar
aanleiding hiervan heeft de Rijkscommissie voor Geodesie een subcommissie Geo
detische Terminologie ingesteld (zie dit tijdschrift jg. 1955, blz. 156) met de
zelfde taak als bovengenoemde subcommissie Geodesie en hetzelfde doelde
bevordering van het gebruik van goede Nederlandse woorden voor technische
begrippen.
Ik ben voornemens in dit vervolgartikel (waarvan in elke aflevering zoveel
zal worden opgenomen als de plaatsruimte toelaat) een en ander mede te delen
van de resultaten van de subcommissie G.T., die sinds het begin van 1955 ge
regeld bij elkaar komt. Hierbij spreek ik de hoop uit, dat de lezers in het vervolg
in woord en geschrift ruimschoots rekening zullen houden met de aanbevelingen
van de subcommissie. Ook houd ik mij aanbevolen voor toezending van even
tuele kritiek en van wensen betreffende vaktermen die men aan de subcommissie
ter behandeling zou willen voorleggen; deze kritiek en wensen zal ik dan in de
subcommissie ter sprake brengen.
Onder het hoofd Voorlopige woordenlijst G.T. zal ik telkens achter een num
mer een door de subcommissie behandelde term noemen, dan, na een horizontaal
streepje, cursief gedrukt het door de subcommissie daarvoor aanbevolen woord
en tenslotte, weer na een streepje, een eventuele toelichting.
Als ik soms eens de behoefte voel, iets te vermelden naar aanleiding van mijn
werk in de redactie van dit tijdschrift of in de Nederlandse en internationale
commissies Technisch Woordenboek (zie dit tijdschrift jg. 1953, blz. 366 en 375),
zal ik dit doen onder het hoofd Aantekeningen.
Voorlopige woordenlijst G.T.
1. azimuth azimut Hoek met de astronomische noordrichting, gerekend
naar rechts.
2. Bonne-proj ectie -projectie van Bonne, bonneprojectie Samenstellingen
waarvan het eerste lid een eigennaam is die de uitvinder, ontdekker, enz. noemt
van datgene wat door het geheel wordt aangeduid, zijn in het algemeen onneder-
lands. Onze taal geeft de voorkeur aan een omschrijving met een voorzetsel
Cprojectie van Bonne). Gebruikt men de minder goede, maar gemakkelijker han
teerbare samenstelling, dan wordt deze met een kleine letter geschreven bonne
projectie
3. carteren, karteren kaarteren De eerste lettergreep wordt gesproken
met een vrije a.
4. Collinse hulppunt hulppunt van Collins Het gebruik van bijvoeglijke
naamwoorden op -s, afgeleid van persoonsnamen, is onnederlands.
5. doosbarometer aneroïde Het aanbevolen woord geeft aan, dat het in
strument een luchtledige ruimte bevat.
6. draaien (van bv. een snelliuspunt) -meten De bedoelde punten worden
niet gedraaid, maar gemeten.
7. driehoekspunt I. driehoeks punt2. snelliuspunt 1. Punt van een drie-
hoeksnet of -ketting. 2. Punt bepaald door achter- en of voorwaartse richtingen
m.b.v. het probleem van Snellius.
8. dubbele puntsbepaling dubbelpuntsbepaling Daar een van een dubbele
punt verschillend, speciaal begrip wordt bedoeld, kan de samenstelling dubbelpunt
(met klemtoon op de eerste lettergreep) worden verdedigd.
9. dubbel puntdrievoudig puntenkel puntmeervoudig punt dubbelpunt
driepunt; enkelpuntveelpunt Meer wordt hoofdzakelijk gebruikt als tegen
stelling tot een te voren genoemd aantal. Driepunt, vierpunt, veelpunt, enz.
groep van drie, vier of meer snelliuspunten die als één geheel worden berekend
of vereffend. Voor enkelpunt en dubbelpunt verg. de toelichting bij 8.
(Wordt vervolgd) F. H.
