310
chronograaf en de chronometer met electrische contacten, als voor
loper van de kwartsklok. Ofwel aan radiotijdseinen, die tegenwoordig
worden opgenomen met een Belgisch toestel (de clepsydre électrique
genaamd) of met de Delftse tijdseinenoscillograaf. Denkt U ook aan
de radiotelefonie, die in de rimboe een belangrijk communicatiemiddel
is, en aan radioplaatsbepaling. Shoran (sedert recente verbeteringen
aangeduid als hiran) en decca zijn voor de moderne geodeet gangbare
begrippen geworden, terwijl radar waarschijnlijk in de naaste toe
komst toepassing zal vinden. De foto-electrische cel en de kerrcel, die
wordt gebruikt in de geodimeter, passeren de revue. Een aantal
andere toepassingen worden slechts genoemd, zoals de telefooncen
traletechniek voor het registreren van machinecoördinaten in de foto-
grammetrie, de electronische rekenmachine, het weerstandsrekstrookje
voor het bepalen van vervormingen, de foto-electrische cel voor het
meten van oppervlakten, de condensator voor het meten van rotaties.
De schrijver is uitstekend geslaagd in zijn bedoeling een indruk te
geven van de mate waarin de electriciteit in de geodesie toepassing
heeft gevonden. Hij voorziet, dat deze ontwikkeling, wellicht in ver
sneld tempo, voortgang zal vinden.
Ir. van der Werff bespreekt enkele aspecten van de ontwikkeling
der ruilverkaveling na 1950. Hij sluit hierbij aan op wat de heer
Gorter in het vorige lustrumboek schreef, en toont aan, hoe de wet
die was aangenomen en toegepast voor de herverkaveling van Walche
ren, in dit tijdperk, na de watersnood in Zeeland, voor de noodgebie-
den in Zeeland is gewijzigd en verbeterd. Bij immigratie naar de
Noord-Oostpolder worden persoon en gezin beoordeeld; de rechts
verhouding van dezen tot de verlaten grond is gewijzigd. Een speciali
satie op het gebied van uit te voeren civiel-technische werken is door
gevoerd, terwijl de aanbesteding ook van de uit te voeren cultuur
technische werken, die vroeger voornamelijk in regie geschiedde, is
bevorderd, zodat de aannemers hierbij ook hun rol spelen. Tenslotte
zijn de eerste schatting en een voorlopige tweede schatting gecom
bineerd.
Prof. dr. ir. F. A. Vening Meinesz bespreekt de huidige taak van
de fysische geodesie. Hij wijst op de duidelijke ontwikkeling van de
rol die de fysische geodesie in de moderne geodetische problemen in de
laatste vijf jaren heeft gespeeld en nog zal blijven spelen. De grote
toeneming van het aantal zwaartekrachtswaarnemingen in deze perio
de, vooral op het noordelijk halfrond, maakt het mogelijk de equator-
straal van de aardellipsoïde tot op enkele tientallen meters nauwkeurig
te bepalen, wat wellicht zelfs tot op enkele meters nauwkeurig is op
te voeren.
Ir. C. Koeman geeft een uitvoerig overzicht van de geschiedenis
van de landmetersstatus. Beginnend in de grijze oudheid, vele eeuwen
voor het begin van onze jaartelling, gaat hij de gehele geschiedenis
door, totdat de geodetisch-ingenieur geschapen is. Het is een lang
maar boeiend betoog, dat ook de niet speciaal historisch gerichte lezer
zal interesseren.
