54
men het prisma draait. Door schatting leest men beide hoeken af in
cgr. De theodoliet is ook leverbaar met sexagesimale verdelingen (zie
figuur 3).
Afstandsmeting is mogelijk door met een verticale baak in twee
kijkerelevaties een interval te metende
horizontale afstand volgt dan uit
l
d a verticale hoek)
tgcci tga2
uit de gevonden waarde voor d kan men
dan volgens de betrekking h d tg a een
hoogteverschil vinden.
De kijker heeft een vaste soherpstelling
met dieptescherpte van 20 m tot Het
statief heeft inschuifbare poten en is zeer
licht uitgevoerd.
Het gewicht van de kijker is 1 kg en dat
van het statief 1,6 kg. De metalen bus waar
in het instrument kan worden vervoerd,
heeft een middellijn van 7 cm en is 19 cm
hoog.
2. WJLD R.D.S. zelfrcducerende tachy-
meter voor verticale baak.
Alvorens in te gaan op de bijzonderheden
van dit instrument, zullen wij de algemene
formules geven, die gelden voor afstands-
en hoogtemeting met verticale baak (fig. 4)
D A y cos2h'
V A y cos h' sin h', waarin
A vermenigvuldigconstante van de kijker,
y niet gereduceerd baakinterval.
Bij deze formules hebben wij aangenomen,
dat de top van de afstandmetende driehoek ligt in de tweede as van de
kijkerdit is niet geheel juist, daar men bij een kijker met centrale
instellens geen vast analaktisoh punt heeft. De gemaakte fout is echter
te verwaarlozen, zodat met voldoende benadering gesteld mag worden
D afstand van de eerste as van het instrument tot de baak en V
hoogteverschil tussen de tweede as en het door de nullijn van het
kijkerdiagram op de baak aangegeven punt.
In de Wild R.D.S. (figuren 5 en 6) heeft men het zogenaamde
hammerdiagram toegepast, waarbij de afleeslijnen t.o.v. de (eveneens
gebogen) nullijn gebogen zijn volgens y cos2 h' en y cos h' sin h'zodat
men, afgezien van de vermenigvuldigconstante, direct op de baak de
waarden D en V afleest.
Het diagram is aangebracht op een glazen schijf, die naast de kijker
is aangebracht en ten opzichte daarvan in tegengestelde zin draait over
een driemaal zo grote hoek.
Fig. 2.
