387
van die feiten verplicht te stellen. En aangezien alleen voor levering
(en ook vestiging) van rechten de inschrijving verplicht is, was het
slechts nodig er de eis van levering aan te verbinden. Zo was het moge
lijk een belangrijke groep van feiten, nl. de scheiding, mede op te
nemen in het verplichte proces der inschrijving. Deze groep is in het
huidige B.W. door een fictie buiten de rechtshandelingen gehouden.
In het nieuwe B.W. wordt haar de plaats toegekend waar zij krach
tens haar werkelijke inhoud behoort. Het 3e lid van art. 14 van de
ie afd. van Titel 7, handelend over „gemeenschap" bepaalt: „De over
dracht van het aan een ieder der deelgenoten toebedeelde dient te ge
schieden op de wijze als voor overdracht van goederen in het alge
meen is voorgeschreven".
Dit betekent dat indien onder de toebedeelde goederen eigendom of
andere zakelijke rechten op onroerende zaken behoren, deze geleverd
moeten worden op de wijze als in art. 3.4.2.4 is aangegeven (inschrij
ving van een notariële akte).
Het voorschrift van art. 3.7.1.14, 3e lid geldt algemeen voor de
verdeling van iedere gemeenschap, ook voor de verdeling van een
nalatenschap. Dit blijkt nog eens ten overvloede uit de redactie van
art- 4-5-4-I: „Onverminderd de voorschriften die voor de verdeling
van iedere gemeenschap gelden, zijn op de verdeling van een nalaten
schap de navolgende bepalingen van toepassing."
Zo werd dus door een eenvoudige wetsbepaling de scheiding ge
maakt tot een titel, een causa voor de levering. Hetzelfde geschiedde
met het legaat, al was de wijziging te dien aanzien niet zo revolutionair.
Hier betrof het slechts een keuze tussen twee opvattingen, de ene, door
Prof. Scholten gehuldigd, volgens welke het legaat een zelfstandige
wijze van eigendomsverkrijging is, en de andere, o.m. door Prof.
Meijers toegedaan, volgens welke legaat slechts een persoonlijke vorde-
ring geeft, die, opdat de gelegateerde zaak zal overgaan, gevolgd moet
worden door levering. In dit verschil van opvatting is in het nieuwe
B.W. beslist ten gunste van de laatste. En art. 4.4.2.3. bepaalt dan
ook: „Een legataris heeft jegens hen die tot uitkering verplicht zijn,
slechts een persoonlijke vordering tot levering van het hem gemaakte".
Prof. Meijers tekent hierbij aan (Toelichting blz. 342): „In dit artikel
wordt aan de legataris niet meer toegekend dan een persoonlijke vorde
ring tot afgifte. Eigendom of een ander absoluut recht wordt niet
door het legaat, maar door een daarop volgende levering of vestiging
verkregen. De wenselijkheid hiervan is tegenover de oude arresten
van de Hoge Raad van 19 april 1861, W. 2268 en 4 maart 1881,
W. 4622, die anders leerden, reeds herhaaldelijk betoogd".
Resumerende mogen we stellen, dat in het nieuwe B.W. m.b.t. alle
rechtsfeiten die rechtshandelingen, strekkende tot verkrijging of vesti
ging van rechten, zijn of als zodanig opgevat kunnen worden, dus als
handelingen, gericht op het doen ingaan van een gewild rechtsgevolg,
dit rechtsgevolg voor onroerende zaken (rechten) niet optreedt in-
1) Cursivering van mij. v. H.
