399
inzage een aantal scripties, waarop het aan de Dresdener hogeschool
mogelijk is de ingenieurstitel te verwerven. Daar waren zeer gedegen
werkstukken bij. Bijvoorbeeld een van 97 blz. over kadasterkunde.
Een ander over Landmeetkundige berekeningen, dat zowel wat de in
houd als de omvang betrof, veel gelijkenis had met het boek van
Hof. Vele verdelingsproblemen werden er in behandeld.
Er waren ook werkstukken waarvan de relatie tot enige tak van
geodesie mij niet duidelijk is geworden. Zo bv. een over Dialektischer
und historischer Materialismus, of een over Grundlagen des Marxis-
mus und des Leninismus.
Voorts was er een uitgebreid overzicht waaruit bleek wat stude
renden in geodesie en fotogrammetrie in de loop der jaren voor prak
tische oefeningen hadden te doen. Hieruit bleek duidelijk, dat men
daar bij deze zijde van de vorming van de a.s. ingenieurs niet over
één nacht ijs gaat.
Bij de instrumentenverzameling trok veel aandacht het op de Stereo-
Autograaf van Hugershof gelijkende oefeninstrument, dat door de
instrumentmakers van het laboratorium was vervaardigd. In dit in
strument kunnen de studenten alle manipulaties met hun gevolgen open
en bloot waarnemen (vgl. onze vroegere theodolieten).
In een van de benedenzalen van het laboratorium voor geodesie was
een tentoonstelling ingericht door het VEB Carl Zeiss Jena. Van de
fotogrammetrische instrumenten die zich daar bevonden kan als eerste
worden genoemd de nieuwe „Stereokomparator 1818". Hoewel de be
tekenis van de stereocomparator iets is verminderd door de ontwikke
ling van die fotogrammetrische kaarteringsinstrumenten die het moge
lijk maken lijnen te kaarteren in plaats van afzonderlijke punten, kan
dit instrument nog zeer waardevol zijn als het er bv. om gaat van een
betrekkelijk gering aantal punten de ligging nauwkeurig te kennen.
Als belangrijkste bijzonderheid van deze nieuwe stereocomparator,
waarbij afleestrommels de plaats innemen van afleeslinialen, valt te
vermelden, dat de belichting van de beelden van boven af geschiedt,
terwijl het waarnemingssysteem zodanig is, dat de beelden van de
onderzijde af worden waargenomen. Het voordeel van deze con
structie voor precisiemetingen is, dat veel schadelijke warmte buiten
het instrument wordt gehouden. Bovendien is er aan de bovenzijde
wat meer ruimte verkregen voor het inleggen van de beelden in de
beelddragers.
Voorts stond opgesteld een stereoplanigraaf. Men behoeft dit in
strument niet lang te bestuderen om tot de conclusie te komen, dat de
verhalen over het medenemen van alle constructietekeningen door de
zeer tijdelijke Amerikaanse bezetters in 1945 wel wat overdreven zijn.
Indien echter een firma het aandurft deze planigraaf-oud-model weer
op de markt te brengen en er bovendien in ruime mate kopers voor
vindt, wil dit wel iets zeggen.
Behalve fototheodolieten en spiegelstereoscopen was nog te zien
de Stereo-Autograph 1318. Dit kaarteringsinstrument, dat in zijn nieu
we uitvoering zeer compact is gebouwd, werkt volgens het mechani-
