84
raten voor het betekenen, voor het beschrijven, voor het aan
brengen van symbolen en van kleur- of rastervlakken.
Uitgangspunt wasde kaart is een werktuig, dat ten gevolge van
het zeer sterk toegenomen aantal gebruikers in massaproduktie
moet worden vervaardigd. Deze eis die onze samenleving stelt is
slechts met inschakeling van rationele werkmethoden te vervullen.
Impliciet met deze eis werd gesteld: de beste teken- en reproduktie-
techniek is voor een kaart nog nauwelijks goed genoeg.
Kenmerkend voor de stand van de wetenschap van deze teken- en
reproduktietechniek zoals die in München in de diverse voordrachten
tot mtiug kwam, is het volgende: vertegenwoordigers van een
Nederlandse instelling op cartografisch gebied, naar München ge
komen in de verwachting hier de tekentechniek op plastic materia
len in bijzonderheden te zullen vernemen, zijn doorgereisd naar Bern
om aldaar de „gravure-techniek" in details te bestuderen. Het
tekenen met inkt op plastic materialen bleek voor vele leidende
cartografische instellingen reeds tot het verleden te behoren.
Het milieu waarin de besprekingen werden gevoerd bestond
enerzijds uit de vertegenwoordigers van de reprotechniek, anderzijds
uit de vertegenwoordigers van de cartografie. Het was voor de
eerste maal in de geschiedenis, dat deze beide groepen in interna
tionaal verband met elkaar in contact gebracht werden. Dat dit
heeft plaatsgevonden bij een internationale cursus voor kaart-
reproduktie is een zeer gelukkige greep geweest.
Elke categorie heeft van de andere ongetwijfeld veel waardevols
kunnen vernemen. Hoewel de cartografie (in Europa althans) niet
tot de grote afnemers van de reproduktiebedrijven kan worden
gerekend, wordt ze belangrijk genoeg geacht om de zéér toegewijde
aandacht van deze industrie te genieten.
Het verschijnsel dat de cartografie zich meer en meer in de richting
van de fotomechanische produktiemethoden begeeft is hieraan
ongetwijfeld debet.
In de Verenigde Staten is de erkenning van de cartografie als
groot-producent door de repro-technische industrie reeds een feit.
Bezien we de verhoudingen:
in de Verenigde Staten: arbeid duur materiaal goedkoop
in Europaarbeid goedkoop materiaal duur
da.n vinden we een verklaring van deze ver voortgeschreden mecha
nisatie in de Amerikaanse cartografie.
Hieraan moet echter onmiddellijk worden vastgeknoopt, dat de
Europese tendens in de ontwikkeling van de economie óók is: de
arbeid wordt steeds duurder (leesde bereidheid om het handwerk
tegen de geldende beloning te verrichten wordt steeds minder).
Bezinning op de toekomst van de cartografische werkmethoden
in een zich snel wijzigende wereldhuishouding was één van de meest
waardevolle belevenissen van deze internationale cursus. Velen
waren de mening toegedaan, dat de tijd van langjarige opleiding
