hoog bouwland toe te wijzen kan daardoor worden verzwakt;
wijdere mazen en een sterkere samenvoeging kunnen daaruit
resulteren.
c. Kunstmatige watervoorziening, thans nog in de kinderschoe
nen doch reeds onderwerp van intensieve studie, opent perspec
tieven op een samenvoeging van alle tot één bedrijf behorende
percelen in één kavel.
Bovenstaande overwegingen vinden niet uitsluitend hun oor
sprong in de wens, dat een ruilverkaveling doelmatig moet zijn en
dus moet leiden tot percelen van voldoende grootte, liefst ge
groepeerd om het bedrijfscentrum. De genoemde overwegingen
ontlenen vooral hun betekenis aan de omstandigheid, dat ruil
verkaveling een nieuwe toestand schept, die zo enigszins mogelijk
duurzaam bevredigend moet zijn. Het is de moeilijke taak van de
ontwerper, nu reeds rekening te houden met de economische,
landbouwkundige en cultuurtechnische mogelijkheden én wensen
van de volgende generatie.
Er bestaat terecht aarzeling om te ver op een onzekere, thans nog
slechts vermoede, toekomstige ontwikkeling vooruit te lopen.
Vooral ten aanzien van de kunstmatige watervoorziening verkeert
de cultuurtechniek nog in het stadium van het aftasten van de
vormen waarin de watertoevoer tot ontwikkeling zal komen. Het
behoort tot de taak van de onderzoeker, aan te geven wanneer hij
de tijd rijp acht om nieuwe inzichten in het verkavelingsontwerp
hun weerspiegeling te doen vinden.
Het rivierengebied
Voor de zandgebieden werd geschetst hoe een analyse van de
cultuurtechnische en landbouwkundige gesteldheid van het gebied
kan leiden tot een inzicht in de factoren die bij een ruilverkaveling
de vormgeving van de nieuwe toestand beïnvloeden. In het kort
kunnen ook voor het rivierengebied, waar de ruilverkaveling in
en vooral sedert de oorlog een grote vlucht nam, enige in het oog
springende, voor dit gebied specifieke eigenschappen worden
belicht.
Bodemkunde en cultuurtechniek, maar ook sociologie en land
bouwkunde, hebben beweging gebracht in het statische beeld dat
tot voor kort het rivierengebied toonde. De onderkenning van
stroomgronden en komgronden, de moderne verkaveling met haar
ontsluiting van kommen en stichting van nieuwe bedrijven, de
doeltreffende voorlichting omtrent de aanpassing van de boer en
zijn gezin aan de nieuwe mogelijkheden, de verbetering en de
moderne exploitatie van het grasland, al deze factoren lijken te
resulteren in een ongedachte omwenteling van dit tot voor kort
nauwelijks grijpbare gebied.
Ruilverkaveling in zijn moderne vorm leidt voor het rivieren
gebied tot een strakkere samenvoeging dan voor het zandgebied
129
