130
toepassing vindt. Een aantal bedrijven wordt uitsluitend uit kom-
grond samengesteldde ontwerpers van de nieuwe indeling hebben
de overwegingen om én stroomgrond én komgrond aan een bedrijf
toe te delen reeds achter zich gelaten. Echter houden hun over
wegingen halt voor de boomgaarden. De goede boomgaarden
worden niet in een strenge samenvoeging betrokken. De beducht
heid, de huidige generatie te ontrieven, lijkt te overheersen over
het voordeel dat voor de toekomstige generaties aan een tot één
geheel samengevoegd bedrijf verbonden zou zijn. Een ander aspect
van ruilverkaveling in het rivierengebied vormt de ontmenging van
landbouw- en fruitteeltbedrijven. In vele streken heeft deze ont
menging zich nog niet voltrokken, terwijl toch de gedachte leeft,
dat deze op den duur tot stand zal komen. Welke is hierbij de
taak van de ruilverkaveling? Moet, zo kan men de vraag stellen,
de te verwachten scheiding van gemengde bedrijven in zuivere
landbouwbedrijven enerzijds en zuivere fruitteeltbedrijven ander
zijds bij ruilverkaveling reeds in het ontwerp van de nieuwe toestand
tot uitdrukking komen of dient uitsluitend de huidige, samen
gestelde structuur van de bedrijven het uitgangspunt voor indeling
en toedeling te vormen De ruilverkavelingsdeskundigen zullen te
rade moeten gaan bij collega's in verwante vakgebieden om over
dit moeilijke punt een uitspraak te verkrijgen. Wijst deze uitspraak
in de richting van een versnelde ontmenging, dan moet dit in ruil
verkavelingsprocedure en -ontwerp zijn weerspiegeling vinden.
Daarmee zal dan een nieuw aspect van ruilverkaveling, specifiek
voor het ongeveer 200.000 ha omvattende rivierengebied zijn
intrede doen.
Het oude kleilandschap
In het Nederlandse polderland kan men een aantal landschappen
onderscheiden, die in cultuurtechnisch opzicht sterk verschillen.
De jonge zeekleipolders en de droogmakerijen in totaal ruim
350.000 ha onderscheiden zich door hun moderne verkaveling
met grote kavels, met bedrijfsgebouwen die veelal op het bij
behorende land staan, en een ontsluiting die redelijk tot goed is
te noemen. De veenweidestreken daarentegen zijn gekarakteriseerd
door de ligging van de boerderijen in dijk- of streekdorpen en door
de langgerekte vorm van de bedrijven in het slecht ontsloten veen
gebied. Over dit eveneens ongeveer 350.000 ha omvattende land
schap zullen nog enige opmerkingen volgen. Door de uitvoering
van de herverkavelingen in Zeeland zijn de bijzondere aspecten
van een derde landschapstype in het polderland, het oude klei
gebied, naar voren gekomen. Grillig begrensde percelen, niet
rechtlijnige, slechte wegen, plaatselijk een sterk ongelijke ligging
van het maaiveld, kenmerken deze ongeveer 300.000 ha beslaande
gebieden. Het begrip complexwerk thans omgedoopt in kavel-
werk deed zijn intrede, waarmee het omvangrijke egalisatiewerk
