136
de kennis en kunde van de boer worden ingesteld op exploitatie en beheer
van modern intensief grasland, inclusief omweiding. De veestapel en mits
dien de landbouwbedrijfsgebouwen behoren te worden aangepast aan de
grotere potentiële mogelijkheden van het grasland.
Ook een Vriezenveense boer, die zijn 4 ha in enkele km's lange 7 meter
brede percelen heeft liggen, weet geen raad met zijn tijd, indien hij in plaats
daarvan een 4 ha grote rechthoekige graslandkavel krijgt aan een verharde
weg met een moderne boerderij. Hij zal minstens 12 a 15 ha moeten hebben
om bij de huidige en toekomstige mechanisatiegraad de arbeidskracht van
zich en zijn zoon-opvolger produktief aan te wenden. Maar deze bedrijfs-
vergroting en verhuizing van het dorp naar het veld vereisen mentaal van
de boer, zijn vrouw en kinderen een algehele aanpassing. Niet alleen zijn
financieringsbasis en bedrijfsstructuur wijzigen zich, doch ook de sociale
structuur van het gezin.
De ruilverkaveling nieuwe stijl die inhoudtaanleg van wegen
en waterlopen, concentratie van eigendom en pacht zodanig, dat
elke boer en tuinder zijn gebruikspercelen bij elkaar en zo dicht
mogelijk bij zijn boerderij of tuinderswoning krijgt, bedrijfsver-
groting, kavelrationalisatie1), aanleg van utiliteitswerken als
elektriciteit, waterleiding en telefoon, landschapsverzorging, boer-
derijbouw en -verbetering en krotopruiming, vereist een totale
aanpak, die niet mag blijven staan bij de uitvoering van deze
werken afzonderlijk en los van elkaar. Deze totale aanpak geschiedt
terecht meer en meer voor grote geografische en landbouwkundige
eenheden, niet alleen uit waterstaatkundige en planologische
overwegingen, doch ook vanwege het algemeen naar voren komende
streven om een geïntegreerd verbeteringsplan voor een samen
hangend gebied in zijn geheel en niet in stukken geknipt door te
voeren. Ook de agrarische standsorganisaties en de Rijkstand- en
tuinbouwvoorlichtingsdienst hebben besloten hun voorlichtings
programma's te richten op grote afgeronde gebieden. We zien dit
streven allerwege, nationaal zowel als internationaal.
Nu het aantal personen dat in de land- en tuinbouw werkt,
steeds meer afneemt en een schaalvergroting 2) van het platteland
zichtbaar en tastbaar wordt, zullen ook alle bestuurs-, sociale en
maatschappelijke voorzieningen hieraan moeten worden aangepast.
Het ligt geheel in de lijn van de ontwikkeling, dat als sluitstuk van
een ruilverkaveling nieuwe stijl in een grote geografische en water
staatkundige eenheid een herziening en concentratie van water
schappen plaats vindt, wellicht ook zoals Prof. Polak terecht
heeft gesteld 3) van gemeentegrenzen en gemeenten.
We zien ten plattelande door het vormen van streekgemeen-
schappen, streekorganisaties en streekcoöperaties, gelukkig reeds
een samenbundeling van krachten. De moeilijkheden, voort-
2) Kavelrationalisatie is samenvoeging en vormverbetering van naast
elkaar liggende percelen.
2) Onder schaalvergroting wordt verstaan inkrimping van verspreide en
te kleine bebouwing onder gelijktijdige concentratie in de grote woonkernen.
3) „Cultuurtechniek en samenleving", discussie, bïz. 262.
