169
verkaveling beide zullen hoge eisen worden gesteld. Wat de formele
aspecten betreft, zullen de voorgestelde nieuwe wet op de ruimte
ordening en de te zijner tijd nodige invoeringswet gelegenheid
bieden voor het oplossen van vraagpunten. Veel belangrijker is
echter dat materieel in wederzijds begrip wordt samengewerkt
aan hetzelfde doel: een welvarend en harmonisch Nederland, een
goed land voor al zijn bewoners.
1 mei 1957
Ir. G. WANSINK,
Sociale aspecten van de ruilverkaveling
De oude tijd
In dit bijzondere nummer overheerst de ruilverkaveling „nieuwe
stijl". De figuur Gorter en de andere landmeters die, evenals hij, de
eerste ruilverkavelingsperiode hebben meegemaakt, worden hier
door, wat de menselijke verhoudingen in de ruilverkaveling betreft,
misschien niet geheel zuiver getekend. De verhalen over vroegere
verkavelingen doen ons vermoeden, dat er toen onder andere
omstandigheden werd gewerkt dan tegenwoordig. In het begin
moet er een haast romantische periode geweest zijn, waarin de
landmeters en de weinige cultuurtechnici als pioniers de weg naar
het heden hebben gebaand. Gorter en zijn collega's van toen kunnen
dat alleen maar zelf vertellen en dan waarschijnlijk nog het best
tijdens het consumeren van een zo nauw met dit werk verbonden
uitsmijter in het dorpscafé.
Wanneer over de sociale aspecten van de ruilverkaveling wordt
gesproken, mag deze periode niet onvermeld blijven. De landmeter
was toen immers het voornaamste contactpunt tussen de bevolking
die zich aan de ruilverkaveling had onderworpen, en die verre groep
hoge heren, nu zou men Den Haag zeggen, die dit hadden aan
geprezen, georganiseerd en ten dele gefinancierd. Van de landmeter
en de weinige anderen die dagelijks in het gebied het plan hielpen
uitvoeren, hing het af of er in een sfeer van vertrouwen naar
een gemeenschappelijk doel kon worden gestreefd. De sociale
wetenschappen hadden toen nog niet de grondslag gelegd voor de
sociale pedagogie. Deze pioniers bedreven echter dit thans erkende
vakonbewust, ongeschoold en ongeregeld werkten zij er aan mede,
dat de bewoners begrip kregen voor de maatregelen, die toen vaak
als een revolutie tegen de traditionele omstandigheden werden
ervaren. Er is nooit onderzocht wat daarvan is blijven hangen.
Wij weten alleen, dat deze pioniers erin geslaagd zijn de ruil
verkaveling aan de praktijk te verkopen. Niet alleen omdat de
ruilverkaveling op zichzelf nuttig was de traditioneel gebonden
mens baseert zijn oordeel slechts voor een deel op economische
beweegredenen maar vooral ook omdat zij door hun optreden
secretaris van de Christelijke Boeren- en Tuindersbond, 's-Gravenhage
