Er wordt nu behalve de zuivere verkavelingswerkzaamheden een
groot aantal andere cultuurtechnische verbeteringen doorgevoerd,
waardoor de mogelijkheid tot het geven van voorlichting voor de
landmeter is verminderd. Het terrein dat vroeger bij uitstek het
zijne was, de verkaveling, is van hoofdzaak tot onderdeel geworden.
Ten slotte de kosten. Het is duidelijk, dat de moderne ruilver
kaveling een grotere investering vraagt van de betrokkenen,
ondanks de toegenomen mechanisatie bij de uitvoering. De
belanghebbenden hebben hierdoor een grotere behoefte gekregen
aan exacte voorlichting over de door de uitvoering van het plan
te bereiken voordelen. De algemene beschouwingen, die voorheen
de meest geïnteresseerden tevreden konden stellen, moeten nu
worden vervangen door bedrijfseconomische gegevens. Hoewel het
onderzoek thans nog niet ver genoeg is om deze voorlichting
voldoende intensief te geven, zal dit werk toch in toenemende
mate door gespecialiseerde krachten moeten worden uitgevoerd.
Wij kunnen dus concluderen, dat door de snelle ontwikkeling die de
ruilverkaveling in een betrekkelijk gering aantal jaren heeft
doorgemaakt, de verhouding tussen de landmeter en de belang
hebbenden vrij ingrijpend is gewijzigd. De grotere, meer omvattende
en duurdere verkavelingen hebben een noodzakelijke specialisatie
veroorzaakt.
Oppassen geboden
De vraag rijst of bij deze moderne ruilverkavelingen de relatie
ruilverkaveling mens niet in de verdrukking komt. Het lijdt
immers geen twijfel, dat het meeleven, meedenken en meegroeien
van de belanghebbenden moeilijker wordt naarmate hun eigen
aandeel in het totaal kleiner, de bekendheid met het gebied en de
andere betrokkenen geringer en de afstand tussen hen en de plaat
selijke commissie en haar adviseurs groter wordt. In plaats van
de streekeigen kleine vergaderingen in het dorpscafé, zijn de massa
bijeenkomsten of rayonvergaderingen gekomen. Het stemmen is
een gemechaniseerd bedrijf geworden met een aantal stembureaus
en de volgens een zorgvuldig tijdschema verlopende wenszittingen
moeten de taak van het gemoedelijk praatje thuis, op de akker of
langs de weg, overnemen. Het risico is groot, dat de individu zich
een nietig en vergeten onderdeel gaat voelen van dat grote mil
joenen kostende plan, dat „de heren" zo graag willen uitvoeren.
De ogenschijnlijk onschuldige vraag op een informatieve vergade
ring hoeveel procent van de kosten voor de Cultuurtechnische Dienst
is, heeft een diepere achtergrond.
In dit verband moet er bovendien de aandacht op worden geves
tigd, dat de ruilverkaveling van thans meer van de boeren vraagt.
Naarmate de produktieomstandigheden van het bedrijf ingrijpender
worden gewijzigd en de kosten hiervan toenemen, zal de reorgani
satie van de bedrijfsvoering groter moeten zijn. De problemen
die hierdoor worden opgeroepen zijn tweeërlei: enerzijds kan de
i7i
