Onze commissie zal bij het vormen van een conclusie omtrent
dit kernvraagstuk aandacht hebben te schenken aan het verschil
in historische ontwikkeling van het kadaster in de onderscheidene
landen.
Inderdaad heeft ook bij ons het kadaster in de latere tijd een
ruimere betekenis gekregen door het aanvaarden van het speciali
teitsbeginsel, aanvankelijk neergelegd in de Wet op het notarisambt
en thans, zoals door U gememoreerd, ook in het ontwerp B.W.
verankerd. Maar nog steeds kleeft hier te lande aan het kadaster
het vitium originis van zijn fiscale doelstelling, in verband waar
mede de vaststelling van de kadastrale gegevens buiten mede
werking van partijen plaats vindt.
Daartegenover worden in de landen waar het kadaster rechts
kracht heeft, de kadastrale plans met medewerking van partijen
vastgesteld en wordt de eigendomsoverdracht officieel gecon
stateerd. Ik laat hierbij nog in het midden in hoeverre het bij ons
ten aanzien van de hypothecaire boekhouding steeds gehuldigde
negatieve stelsel, zich met de toekenning van rechtskracht aan het
kadaster verdraagt. Ook aan deze vraag zal de Commissie bij
haar beraad echter aandacht hebben te schenken.
Vergis ik mij intussen niet, dan is de vraag of men voor de
toekomst in ons land rechtskracht aan het kadaster wil verlenen,
nog niet het ingewikkeldste probleem dat ons zal bezig houden.
Immers is deze vraag er weliswaar een van zeer principiële aard,
doch de beantwoording daarvan lost zich op in een afweging van de
verschillende objectieve belangen die hierbij op het spel staan.
Naar mijn gevoelen zal echter het zoeklicht van de scherpzinnige
aandacht van de hooggeleerde juristen in ons midden in het bij
zonder gericht worden op het overgangsrecht, dat bij wijziging van
het bestaande stelsel van kracht zal zijn. Wijziging van stelsel toch,
zal leiden tot wijziging van bestaande eigendomsverhoudingen,
raakt derhalve de subjectieve rechten en mitsdien intens de rechts
bedeling. Misschien in zo ernstige mate, dat de neiging zou kunnen
bstaan als uitgangspunt te aanvaarden, dat aan de bestaande
kadastrale plans zonder mogelijkheid van redres rechtskracht
wordt verleend, met de wetenschap in sommige gevallen onrecht
tot recht te verheffen.
Bij een eerste overdenking van de verschillende problemen die
met name in het juridische vlak onze aandacht zullen eisen, be
kroop mij de gedachte, dat wij staan aan het praalbed van een
Doornroosje, dat men misschien beter in haar schone slaap niet
diende te storen.
Terecht echter hebt U gesteld, Excellentie, dat het vraagstuk
van het kadaster niet uitsluitend een juridisch probleem is en hebt
U onze aandacht ook gevraagd voor de maatschappelijke en
economische belangen die hierbij op het spel staan. En met het
oog op deze belangen zal men de schone slaapster stellig niet met
rust kunnen laten. Want al heeft het kadaster, zoals U opmerkte,
3 7i
