203
deel zich enorm uitgebreidde belangstelling voor de ruilverkaveling van
de landbouwende bevolking in Nederland is zeer groot. Bij vele ruilver
kavelingen en ook bij hermetingen wordt tegenwoordig gebruik gemaakt van
de fotogrammetrie. De K.L.M. vervaardigt hiervoor de opnamen; voor de
uitwerking is een apart kadastraal bureau ingesteld in Den Haag.
Een centrale reproduktie-afdeling ter vervaardiging van filmplans en
voor het leveren van foto's en lichtdrukken van kadastrale kaarten is ver
bonden aan het Kadasterbureau te Amsterdam.
Bij het Kadaster werken ongeveer 200 man hoger personeel (landmeters
en geodetisch-ingenieurs) en voorts ongeveer 600 middelbare en lagere
landmeetkundigen en tekenaars.
De Meetkundige dienst van de Rijkswaterstaat omvat ongeveer 260
landmeetkundigen en cartografen, c.q. tekenaars onder leiding van een staf
bestaande uit 7 ingenieurs en 2 academisch gevormde landmeters. De
voornaamste taak van deze dienst bestaat in het vervaardigen van kaarten
op grote schaal (meestal 1rooo) als basis voor de uitvoering van technische
werken (wegen, dijken, kanalen, bruggen, stuwen, tunnels enz.).
Ook verzorgt de dienst de primaire waterpassing van het land en de ver
dichting daarvan met peilmerken van secundaire en lagere orde. Voorts is
hij belast met het samenstellen en uitgeven van rivierkaarten op schaal
10.000. Voor zover en dit is veelal het geval, de uitvoering van technische
werken gepaard gaat met wijzigingen in de eigendomstoestand van de bodem,
wordt nauw samengewerkt met het Kadaster op basis van een wel omschre
ven „Regeling van samenwerking".
Sedert de oprichting in 1931 wordt behalve van het z.g. klassieke instru
mentarium ook gebruik gemaakt van fotogrammetrische methoden en
instrumenten. Op laatst genoemd gebied bestaat een nauwe samenwerking
tussen de Meetkundige dienst enerzijds en het Kadaster, de Topografische
dienst, de K.L.M. Aerocarto n.v. en de Topografische afdeling van de B.P.M.
anderzijds. Vooral voor de B.P.M. zijn en worden velerlei topografische
kaarteringen van buitenlandse gebieden uitgevoerd.
De Topografische dienst ressorteert onder het Ministerie van Oorlog.
Bij deze dienst worden topografische kaarten vervaardigd op de schalen
125.000, 150.000, 1100.000 en kleinere schalen, alsmede topografisch-
technische kaarten op schaal 110.000. De kaarten worden uitgegeven in
chromo-, zwart-rood, zwart- en of grijsdruk. Maakte men vroeger gebruik
van de kadastrale kaarten, tegenwoordig is het werk volledig op de foto
grammetrie afgestemd. Een speciale afdeling verzorgt de oppervlakte
bepaling van Nederland. Ten behoeve van het Bureau „Rijksdienst van het
Nationale Plan" en de gemeenten wordt de grondgebruikskaart samengesteld.
Bovendien verricht de dienst allerlei opdrachten van derden.
De topografische kaarten zijn gebaseerd op het coördinatenstelsel van de
Rijksdriehoeksmeting, zodat op eenvoudige wijze wederom gegevens met het
Kadaster en andere diensten kunnen worden uitgewisseld.
De Nederlandse Heide Maatschappij is een instituut ten algemenen nutte,
dat ook werkzaamheden voor ontginningen en grondverbeteringen voorbe
reidt en uitvoert. Dochterondernemingen hiervan treden in het buitenland
op als consulenten voor cultuurtechnisch werk, en in sommige andere landen
als aannemers. De maatschappij heeft, evenals de Gront-Maatschappij,
een eigen landmeetkundige afdeling, die in Nederland dikwijls met het
Kadaster ten nauwste samenwerkt.
Alle luchtfotogrammetrische opnamen voor kaarteringsdoeleinden worden
in Nederland vervaardigd door de Opnamedienst van de K.L.M. Aerocarto
n.v.
Het Cartografische Bedrijf van deze maatschappij voert in opdracht
luchtkaarteringswerkzaamheden op de meest uiteenlopende schalen uit en
verricht daarmede samenhangende landmeetkundige werkzaamheden zowel
in binnen- als buitenland.
Het particuliere Bureau-Van Steenis voert landmeetkundige werkzaam
heden uit ter voorbereiding van technische werken van uiteenlopende aard,
