geworden, maar aanvankelijk grotendeels een elektromagnetische,
die meer en meer door de elektronische oplossing wordt achterhaald.
De IBM-610 is een elektronische machine. Het rekenprogramma
wordt daarbij in de machine gebracht door middel van een pons-
strook. Met de gaatjes in deze strook kan worden aangegeven dat
een bepaald getal dat zich in een van de 80 afdelingen van het
trommelgeheugen bevindt, naar het rekenorgaan moet worden
getransporteerd, waarna een opdracht kan volgen omtrent de
rekenkundige bewerking, die met dat getal moet worden uigevoerd.
Of het resultaat van deze bewerking via de output wordt uitgetypt
of dat de uitkomst op een nader aan te wijzen plaats in het trommel
geheugen moet worden gebracht, wordt de machine ook medege
deeld door middel van de zoeven genoemde ponsstrook („program
tape").
Wanneer over elektronische of elektromagnetische rekenmachines
wordt gesproken of geschreven, schrikt men vaak van de inge
wikkeldheid van deze machines. In feite zijn ze niet ingewikkelder
dan radiotoestellen of telefoontoestellen. Deze laatste artikelen
worden dagelijks door vele miljoenen mensen gebruikt. Betrekkelijk
weinigen onder hen kunnen precies de werking ervan verklaren.
En dit is ook niet nodig. Dit is een aangelegenheid die de construc
teur en in mindere mate ook de reparateur aangaat. Hoe meer de
rekenautomaten zijn opgebouwd uit uniforme delen, des te onbe
langrijker wordt de rol die de reparateur heeft mee te spelen.
Er bestaat een zeer eenvoudige binaire rekenautomaat (Zebra),
een elektronische rekenmachine naar Nederlands idee in Engeland
vervaardigd, die is opgebouwd uit een groot aantal precies gelijke
en zeer eenvoudige eenheden. Als de rekencontroles niet blijken te
sluiten, wordt een klein proefprogramma doorgerekend. Daaruit
valt te besluiten welke eenheid niet naar behoren heeft gefunctio
neerd. Deze kan dan worden verwisseld tegen een van de in voorraad
te houden goede eenheden, waarbij overigens geen schroevendraaier
of soldeerbout te pas komt. De rekenautomaat is op deze wijze in
enkele minuten gerepareerd. Een reparateur is hierbij overbodig.
De kapotte eenheid wordt door de leverancier van de rekenautomaat
tegen een kleine vergoeding door een goede vervangen.
De lezer die toch een inzicht wenst te verkrijgen in de details
betreffende de opbouw en werking van rekenautomaten moge ik
verwijzen naar de desbetreffende titels uit de lijst van geraad
pleegde litteratuur. Een van de daargenoemde boeken gaat zelfs
zover, dat wordt gesteld, dat ieder volgens het in dat boek gegeven
recept zijn eigen rekenautomaat kan bouwen.
In folders over rekenautomaten wordt meestal medegedeeld hoe
snel de verschillende rekenkundige bewerkingen door de desbetref
fende machines kunnen worden uitgevoerd, dat de machines ge
bruikt kunnen worden bij het oplossen van thermodynamische- en
aërodynamische problemen, bij het integreren van differentiaal
vergelijkingen uit de uitwendige ballistiek, dat via de „output"
3ii
