houden en uitgebreid. Er bestaat echter een groot verschil tussen
boek en tijdschrift. Boeken behandelen meestal grote, afgeronde
gebieden. Tijdschriftartikelen beschrijven dikwijls diepgaand een
detailprobleem. Er bestaat een boek van Haasbroek over „Nomo-
grafie". Men zal niet verwachten de nomografie volledig behandeld
te zien in één of enkele tijdschriftartikelen. Anderzijds bestaat er
een tijdschriftartikel van dezelfde auteur over „Puntennomo-
grammen op 3e-graadskrommen", een onderwerp, waarover men
vermoedelijk wel niet een heel boek zal vinden. Een tweede verschil
tussen tijdschriftartikel en boek bestaat hierin, dat het artikel
meestal een verslag of beschouwing is van een recent onderzoek
of ontdekking, terwijl een boek pas jaren later van het reeds eerder
in tijdschriften gepubliceerde in meer bezonken vorm en ook vaak
breder verband melding maakt. Prof. Roelofs publiceerde zijn
denkbeelden over „Azimutsbepaling op Polaris" in K. en L. in
1942, terwijl we het gepubliceerde in 1957 in een boek (de H. T. W.)
terugvinden. De H. T. W. vermeldt trouwens op 92 litteratuur
opgaven niet minder dan 50 soms lang geleden verschenen tijd
schriftartikelen. Tussen boek en artikel bestaat dus een soort
faseverschil. Het boek is breder, het artikel gaat dieper, het gaat
aan het boek vooraf en is er de wegbereider van. Tijdschriften zijn
in onze tijd dan ook belangrijker voor het kennisnemen van de
vooruitgang in wetenschap en techniek dan boeken. Het tijdschrift
artikel is de kwartiermaker van nieuwe ideeën. Herbert Krehl
zegt in zijn publikatie „Die Dokumentation in der Geodasie"
(blz. 14)„Es ist ja bekannt, dass heute meist nur das periodische
Schrifttum über den Fortschritt der Forschung unterrichtet und
das Lehrbuch über das Einzelproblem in der Regel erst dann
erscheint, wenn das Bild der wissenschaftlichen Erkenntnis einiger-
massen abgerundet vorliegt." Het gesignaleerde verschijnsel heeft
ook gevolgen voor de methodes ter ontsluiting van een boeken- of
tijdschrift verzameling. Een tijdschriftaflevering bevat trouwens
meestal meer dan één artikel. De artikelen moeten stuk voor stuk
beschreven en geclasseerd worden, het boek als geheel. Van het
boek wordt niet ieder hoofdstuk apart beschreven. Beschrijven
duidt hier op een titelbeschrijving maken.
Ontsluiting van boeken en tijdschriftartikelen
Bij het toegankelijk maken van wetenschappelijke litteratuur
komt men in hoofdzaak met twee soorten vragen, t. w. naar
litteratuur van een bepaalde auteur, of naar litteratuur over een
bepaald onderwerp. Soms wordt ook gevraagd naar litteratuur
(meestal over een bepaald vakgebied) uit een bepaald land of
tijdvak, maar dat zijn secundaire vragen. Op deze vragen geven
catalogi (bibliotheken) of bibliografieën (vakgebieden) antwoord.
Catalogi geven de inhoud weer van werkelijk bestaande verzame
lingen, bibliografieën zijn opgaven van litteratuur (meest tijdschrift
artikelen) op een bepaald gebied. Geeft men de inhoud van één
122
