129
is nu eenmaal gemakkelijker te overzien dan 5269187422. Over de
hulpgetallen zegt Walther in zijn reeds genoemde publikatie:
„Neben dem enzyklopaedischen Aufbau der DK kommt für ihre
Eignung als Normklassifikation eine andere Eigenschaft in Betracht,
durch die sie sich grundlegend von allen bestehenden grossen
Klassifikationen unterscheidetdas ist ihre Scheidung in eine
Hauptklassifikation und einer Neben- oder Hilfsklassifikation,
wie sie in der Haupttafel und den Hilfstafeln vorliegt. In jeder
Klassifikation gibt es zahlreiche Elemente die überall oder an
vielen Stellen wiederkehren. Wollte man diese Elemente überall
da, wo sie möglicherweise in der praktischen Anwendung gebraucht
werden, von vornherein in der ganzen Breite des Schemas vorsehen,
so würde das bei einer grossen Klassifikation zu einem unertrag-
lichen, ja ganz unmöglichen Anschwellen des reinen Schemas füh-
ren". De hulpgetallen slaan dus op elementen die bij ieder onderdeel
van de classificatie voor kunnen komen, zoals vormaanduidingen,
taal, plaats enz. Bijvoorbeeld: 55(494)(021)=3. Hierin is 55 een
getal uit de hoofdtabel (Geologie), de andere symbolen, die door
haakjes, haakjes en een nul, gelijktekens e.d. worden gekenmerkt,
zijn hulpgetallen. Ze betekenen: (494) Zwitserland; (021) Handboek;
=3 Duits. Bovenstaand symbool staat dus voor: Handboek der
Geologie van Zwitserland in het Duits. De haakjes en haakjes-nul
zijn aanduidingen van het hulpgetal van plaats, resp. vorm. Zo is
(083) het hulpgetal voor tafels. 526.921 is Tachymetrie, 526.943
is Barometrische hoogtemeting. Dus 526.921(083) betekent Tafels
voor tachymetrie, evenzo 526.943(083) Tafels voor barometrische
hoogtemeting. Het is duidelijk dat bovenbedoeld soort aandui
dingen in de gehele classificatie nodig zijn. Vormaanduidingen als
handboeken, brochures e.d. komen zowel bij de Theologie, als bij
de Geologie voor. De genoemde soorten hulpgetallen, noemt men
dan ook algemene hulpgetallen. Daarnaast treden ook bijzondere
hulpgetallen op, die slechts voor één of enkele rubrieken gelden.
In de rubrieken 62 tot 69 vinden we bijzondere hulpgetallen die
op werktuigonderdelen e. d. betrekking hebben. De rubrieken 62
tot 69 omvatten de gehele techniek (6 is toegepaste wetenschappen,
maar 61 is geneeskunde). Het is duidelijk dat inderdaad in ieder
onderdeel der techniek begrippen als drijfwerk, profielen e.d.
kunnen optreden, maar dat men daaraan geen behoefte heeft bij
Filosofie of Psychologie. Daarom gebruikt men hier de met streepjes
aangeduide hulpgetallen, die in andere rubrieken ook wel voor
komen, maar dan een andere betekenis hebben. In de rubriek
629.12 Vaartuigen, vindt men nog een tweede soort bijzondere
hulpgetallen, aangeduid met punt-nul. Zij hebben betrekking op
onderdelen als romp, ankers e. d. Dergelijke met punt-nul aange
duide hulpgetallen zijn van beperkter strekking dan de van een
streepje voorziene. Bij de verder volgende bespreking van een
nieuwe indeling der rubriek Geodesie, zullen we van beide soorten
voorbeelden ontmoeten.
