meeste provincies heeft de Cultuurtechnische dienst dan ook civiel-
technici aangetrokken.
Ook de kadastrale Ruilverkavelingsdienst werkt in snel tempo
aan verdedigingswapens tegen de haar gestelde problemen. De
modernste technische hulpmiddelen worden hierbij ingeschakeld.
Tegelijkertijd wordt meer dan vroeger gelet op de verzorging
van het landschap. Ook deze materie is nu in de wet geregeld. Het is
verheugend te kunnen constateren, dat de landschapsdeskundigen
in steeds ruimere mate begrip ontmoeten voor hun zo belangrijke
taak.
Het behoeft geen betoog, dat de zo veelomvattende wijzigingen
in de omgeving, waar een ruilverkaveling uitgevoerd wordt, auto
matisch hun neerslag vinden in de mentaliteit van de bevolking.
Wanneer een boer vanuit een dorp naar een plaats midden in de
polder verhuist, dan is dit voor het gehele gezin een totale over
schakeling van levenswijze, nog afgezien van de heroriëntatie van
het bedrijf, die in vele gevallen noodzakelijk is.
Deze omwenteling eist van vele landbouwers en hun gezinnen een
niet te onderschatten dosis aanpassingsvermogen.
Van eminent belang bij dit alles is de voorbereiding van de ver
kaveling. De mentale voorbereiding van de bevolking is hiervan
een essentieel onderdeel, dat haar uitwerking tijdens de uitvoering
terdege doet gevoelen.
Maar ook op ander gebied is een grondige voorbereiding nood
zakelijk. Bij het opmaken van de stemmingslijst bijv. blijkt in
meerdere gevallen een zekere onverschilligheid voor een diepgaand
onderzoek naar het juiste aantal stemgerechtigden. Het is echter
een feit, dat door allerlei omstandigheden de lijst van „bij het
kadaster bekende eigenaren" in de praktijk geverifieerd behoort
te worden om niet in onbillijkheden te vervallen. Een dergelijk
onderzoek is zeker de moeite waard, al ware het slechts omdat het
ontbreken hiervan een grote handicap vormt voor de onmisbare
sfeer van vertrouwen bij de stemming.
Ook op het technische vlak moet vóór de stemming zeer veel werk
verzet worden. Geschiedde deze voorbereiding vroeger enigszins
globaal, de ruilverkaveling nieuwe stijl vereist een minutieuze
planning op elk gebied. Daar de werkelijke kosten de begroting
niet te boven mogen gaan, worden alle factoren uiterst nauwkeurig
onderzocht. Zo behoort bij de stemming bekend te zijn, hoeveel
boerderijen men denkt te verplaatsen, hoeveel ha land drainage-
behoeftig is enz. Het systeem, dat hierbij voor de subsidiebepaling
wordt toegepast, veroorzaakt dat afwijkingen van deze ramingen
vergaande consequenties hebben voor het deel van de kosten
dat het blok moet betalen.
Het is duidelijk, dat de landmeter-deskundige in het stadium van
de voorbereiding veel nuttig werk kan doen ten aanzien van het
voorlopig plan van wegen en waterlopen en de begrenzing van het
blok. Steeds meer worden de kadastrale ruilverkavelingsbureaus
228
