waarvan de vorm en omvang pas in de loop van het onderzoek
volledig kunnen worden vastgesteld.
Wie in dergelijke gevallen meent dat men er mee kan volstaan
zijn rekenwerk toe te zenden aan een rekenbureau, dat dan maar
in korte tijd voor de resultaten moet zorgen, zal spoedig bedrogen
uitkomen. Er komt of helemaal niets van terecht, of in het gun
stigste geval, de kosten worden veel hoger dan nodig was geweest.
In vele gevallen zal dan ook een voortdurend en nauw contact
noodzakelijk zijn en zelfs dan bereikt men nog niet altijd de beste
resultaten.
Er bestaat echter nog een derde mogelijkheid, die tussen het zelf
aanschaffen van een rekenautomaat en het volledig uitbesteden
van het rekenwerk in staat.
Bij vele Tekenbureaus bestaat nl. de mogelijkheid een elektroni
sche rekenmachine voor een nader overeen te komen tijd te huren.
Men is dan vrij in het gebruik van de machine, terwijl men toch
van vele faciliteiten van het rekenbureau, bijv. bepaalde standaard
programma's, gebruik kan maken. Ook deze oplossing heeft zijn
nadelen: men blijft altijd enigszins afhankelijk. Het voordeel is
echter dat men de ontwikkeling der rekenmethoden in eigen hand
heeft, terwijl men toch de nadelen vermijdt, die gepaard gaan met
het bezitten van een rekenautomaat.
In totaal zijn er dus vier mogelijkheden:
i° Zelf een rekenautomaat aanschaffen.
2° Machinetijd huren.
3° Bepaalde berekeningen geheel of gedeeltelijk uitbesteden aan
rekencentra.
4° Zich beperken tot het gebruik van tafelrekenmachines.
Een keuze uit deze vier mogelijkheden zal in elk geval van vele
factoren afhangen. Geen der mogelijkheden behoeft echter a priori
te worden buitengesloten.
Het voorgaande beoogt geen volledige behandeling te zijn van
het onderwerp dat in de titel is vervat. Talrijke zaken zijn nog
ongenoemd.
Zo is alleen maar gesproken over digitale rekenautomaten, dat
zijn rekenautomaten die werken met discrete eenheden. Naar het
zich laat aanzien, zijn de digitale rekenautomaten voor de geodesie
van groter belang dan de analoge, dat zijn de rekenautomaten die
met continue-eenheden werken. De voornaamste reden hiervoor is
dat de analoge rekenmachine steeds een zeer beperkte nauwkeurig
heid bezit, die meestal weinig beter is dan i°/00. Toch is het misschien
mogelijk dat ook voor de analoge rekenmachine een beperkt
toepassingsgebied in de geodesie wordt gevonden.
Ook op de toepassing van rekenautomaten bij de kadastrale
boekhouding zijn we nog niet ingegaan. De ervaringen in het buiten
land wettigen het vermoeden dat men ook op dit gebied voor een
geheel nieuwe ontwikkeling staat, speciaal wat betreft de boekhou-
2gi
