waarden te vermeerderen met de helft van die fout. Tussen de
aldus gecorrigeerde functiewaarden interpoleert men lineair. Mede
door de afrondingen krijgt men hierdoor een maximaal volstrekte
fout van hoogstens 2,54 eenheden van de laatste decimaal bij de
tafel voor de sinus en cosinus in vijf decimalen en van 1,15 eenheden
van de laatste decimaal bij die in vier decimalen.
De hier gevolgde methode is voor het bepalen van tangenten en
cotangenten niet meer toe te passen bij handhaving van intervallen
van een graad. Als de argumenten echter worden berekend met
Ar A v
sm v ot cos v - kan men weer van de genoemde
s s
tafels gebruik maken.
De schrijver noemt de rekenmachine hier het eenvoudigste hulp
middel bij de interpolatie en beschrijft een werkwijze als in ons
land wordt gevolgd bij het werken met de bekende tabellen Kad.
nr. 62 en 63. De vraag komt dan naar boven waarom geen inter
vallen van 0,1 graad zijn gebruikt. Alle voordelen waren dan
blijven bestaan en de kunstgreep, met de daardoor geïntroduceerde
correcties aan de functiewaarden, had achterwege kunnen blijven.
Hans R. Schmidt, Tafel zur Sicherungsberechnung der
Koordinatenunterschiede. 4 blz., 24 x 16 cm. Hanseatische
Verlagsanstalt GmbH, Hamburg, 1959.
Zou men naar aanleiding van de vraag in de voorgaande bespre
king kunnen opmerken, dat de tabel voor de functie sin (v 4- 5og) X
l'2 bij kleinere intervallen een te groot formaat zou krijgen, hier
heeft men een kleine tabel die bij de controle van berekende coör-
dinatenverschillen (A x, A y) een rol kan spelen. De tafel bevat
A A
de waarden van tg en cotg voor de controle volgens Wittke.
2 2
^4
s A y A xtg (in het eerste en vierde kwadrant)
A
s A y A cotg— (in het tweede en derde kwadrant).
In de formules is s de afstand tussen de beschouwde punten en
A het argument van de verbindingslijn van die punten.
De tafels van Camphausen en Schmidt zullen voornamelijk bij
de veelhoeksberekening worden gebruikt. Als men de mogelijkheden
van de rekenmachine en de plaatsruimte in de formulieren niet
volledig benut, dan pas heeft men er misschien behoefte aan.
Ir. W. Claessen
322
2
2
