Uit (7) volgt:
0,0014989625 N f (t.t') P g (t.t')
io4
en 0,0014989625 N AL 1,0375.
Van (10) is nu een nomogram geconstrueerd met rechte, even
wijdige dragers voor regelmatige schaalverdelingen van de groot
heden N en P.
Voor de variabelen t en t' is met behulp van (8) en (9) een stelsel
dubbelgenummerde punten geconstrueerd.
In verband met de ongunstige snijding van de lijn t constant
in t' constant zijn in het nomogram de lijnen t constant en
t t') constant getrokken. Hierdoor is in het nomogram de
variabele t' vervangen door t t').
Uit (11) is een nomogram geconstrueerd met rechte dragers voor
de veranderlijken N, f en AL. Voor N is de drager en de verdeling
dezelfde als die van het vorige nomogram. Beide nomogrammen
zijn dus via N gekoppeld. De .V-verdeling dient dan ook alleen
voor het vasthouden van het snijpunt van de afleesrechte met de
drager uit het eerste nomogram. Dit punt is een scharnierpunt
waardoor ook de afleesrechte voor het tweede nomogram moet
gaan. Iedere andere verdeling had deze functie dus over kunnen
nemen.
De verdeling van AL is regelmatig, die van x projectief.
Door deze nomogrammen is dus rechtstreeks uit de waarnemingen
t, t', P en x de correctie AL te bepalen. Deze correctie moet van
0,15 x worden afgetrokken om de gevraagde afstand in m te vinden.
De waarde voor 0,15 x wordt eenvoudig gevonden door i en i
onder elkaar te schrijven, op te tellen en de komma één plaats naar
links op te schuiven, zoals schematisch onder het nomogram is
aangegeven.
De grootheid x is de, voor de kristaltemperatuur, gecorrigeerde
gemeten gemiddelde looptijd x0, zodat
Nu is: Ax0 A/.x0, waarbij Af met behulp van de meteraf
lezingen uit een bij iedere tellurometer geleverde grafiek kan
worden afgelezen.
Voor nauwkeurige metingen is deze correctie niet te verwaarlozen
al zal steeds worden getracht tijdens de waarnemingen, door ver
warming van het A-kristal, Af ongeveer nul te houden. (Bij lage
temperaturen moet hiervoor het instrument worden afgedekt.)
Voor het kristal 344714 van de tellurometer van de Technische
Hogeschool is van (12) een nomogram gemaakt en op hetzelfde
blad als de vorige weergegeven.
x x0 At,
30
(10)
(11)
T
(12)
