van de formules van Stokes, uit gereduceerde zwaartekrachts metingen afgeleid. Met nadruk zij vastgesteld dat we hier voorbijgaan aan de nog steeds omstreden kwestie van interpretatie van de berekeningen volgens Stokes. Wel kunnen we zeggen dat bij de huidige stand van zaken de nauwkeurigheid van de aldus verkregen waarnemingen voor v]) vrij laag is. Hierdoor zou de hogere nauwkeurigheid waarmee we in staat zijn om richtingen te meten en lengte-, breedte- en azimutbepalingen uit te voeren voor een belangrijk deel ver knoeid kunnen worden. Het blijkt nu dat we bij de reductie van gemeten richtingen tot ellipsoïdische grootheden kunnen volstaan met benaderde waarden, die dan als niet stochastisch opgevat worden. Wat weer betekent dat de nauwkeurigheid van onze ellipsoïdische richtingen r* vrijwel gelijk is aan die van de gemeten richtingen. Dit laatste is van groot belang daar, zoals we later zullen zien, het uiteindelijke vereffeningsprobleem in twee fasen opgezet kan worden, waarbij de eerste fase praktisch niet beïnvloed wordt door de onbetrouwbaarheid van de uitkomsten uit Stokes. Onze ellip soïdische richtingen r* kunnen in ieder geval in deze eerste fase worden opgenomen. Om het principe en de moeilijkheden van vereffening duidelijk te laten uitkomen zullen we eerst een driehoeksketting in een plat vlak beschouwen. We vatten dus de ellipsoïde voorlopig als een niet- gebogen oppervlak op. Als onafhankelijk veranderlijke grootheden kiezen we: X„ Yi A a' en twee hoeken per driehoek. Dit is dezelfde opzet als bij de ellipsoïde. In onze vereffening worden deze onafhankelijk veranderlijke grootheden als onbekenden ingevoerd. Iedere andere grootheid, die dus afhankelijk veranderlijk is, kan in de onbekenden worden uitgedrukt. Hebben we voldoende waarnemingen van bovenstaande groot heden tot onze beschikking, dan krijgen we in principe een ver- effeningsopzet volgens het zogenaamde tweede standaardvraagstuk. We zullen een en ander nader toelichten. Ter vereenvoudiging worden voortaan hoeken (richtingen), basissen, azimuts en coördinaten T-grootheden genoemd. Waar nemingen van deze grootheden schrijven we als r*s*, A 9* en X* (zie ook de inleiding) en dus meer symbolisch als F*. Iedere F-grootheid kan in de onafhankelijk veranderlijken worden uitgedrukt. Of in formulevorm: T f (Xi, Yi, Au', sa', 2 hoeken per driehoek) (1) io7 sa'

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1960 | | pagina 45