en als we deze vorm lineair maken: r r0 dr(2) waarbij dr de totale differentiaal is van functie (i) en dus een lineaire functie van de differenties of toenamen van de onaf- hankelij k veranderlij ken dr g (AX,-, AYi, AA n', A In sw, meerdere Aa). Om de verschillende T-grootheden van elkaar te onderscheiden zullen we nog gebruik maken van een onderindex k. De formule (2) krijgt dan de gedaante r* (r4)0 dr* (k i, 2,3,(3) Stel nu dat we evenveel, onafhankelijke, waarnemingen r* tot onze beschikking hebben als er onbekenden zijn (bv. n). In dat geval kunnen we T h* stellen waardoor we na substitutie in (2) vinden rf-= (r*)o dr* (k i, 2, n). (4) Dit zijn n vergelijkingen met n onbekenden (de onafhankelijk ver anderlijken), waaruit de onbekenden bepaald kunnen worden. Hiermee zou dus ons vraagstuk opgelost zijn. Over het algemeen zullen we echter meer dan n T-grootheden waargenomen hebben, zodat we een vereffeningsprobleem krijgen. Hiertoe vatten we de vergelijkingen (3) op als voorwaardeverge- lij kingen, die de volgende gedaante aannemen Ht+Srt=(rk)o+dTk (5) Dit is een vereffeningsopzet volgens het zogenaamde tweede standaardvraagstuk, waarbij de „onbekenden" de onafhankelijk veranderlijken zijn. Voor r kunnen we bijvoorbeeld de coördinaten van een punt of het azimut van een driehoekszijde lezen; maar ook hoeken. Drie hoeken worden echter in de praktijk niet volgens het tweede maar volgens het eerste standaardvraagstuk vereffend. In plaats van met hoekdifferentialen werken we hier met correcties, die aan de waar nemingen worden toegekend. Deze gecorrigeerde waarnemingen moeten dan aan voorwaarden, hier de driehoeksvoorwaarden, voldoen. In de praktijk zullen eerst de driehoeken, bij wijze van eerste fase, vereffend worden. Als tweede fase krijgen we de voorwaarden (5), die nu de vorm van het vierde standaardvraagstuk hebben, daar dP een functie van onbekenden én correcties is. In principe is ons vraagstuk dus opgelost. Het opstellen van de totale differentiaal dr is echter, vooral bij uitgestrekte netten, vrij gecompliceerd. We zullen nu zien dat er een mogelijkheid is deze differentiaal langs directe weg, dus zonder doorrekening van het net, te berekenen. Hiertoe pakken we het io8

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1960 | | pagina 46