34
werken is bij deze drukwijze niet gewijzigd; ook de materialen,
waarmee men de drukvormen vervaardigt, zijn nog dezelfde. Wel
zijn er speciaal de laatste jaren voordelige drukmachines gebouwd
voor de zeefdrukkers, waarmee men thans dus ook kleine oplagen
vrij snel en ook voordelig kan drukken.
Als vermeldenswaardige bijzonderheid is nog opgevallen, dat
thans roestvrijstalen zeven worden gebruikt speciaal voor fijn
drukwerk, waarbij de juiste passing een voorname factor is.
Bij de demonstraties werd gebruik gemaakt van een plastic zak,
die de plaats innam van het klassieke vacuümraam. Door de teke
ning en de drukvorm goed op elkaar geplaatst in de plastic zak
te leggen, en deze zak d.m.v. een eenvoudig pompje luchtledig
te maken, ontstaat er tussen de tekening en de drukvorm een zeer
innig contact, hetgeen een scherpe afbeelding van de tekening
op de drukvorm garandeert. Deze eenvoudige mogelijkheid kan
voor vele werkers die niet in het bezit zijn van een vacuümraam,
een uitkomst betekenen. De plastic zak met ventiel en toebehoren
wordt vervaardigd door de firma Messerschmidt te München.
Filmmateriaal in de cartografie
Dipl.-Ing. J. Folkers van de firma Klimsch besprak vervolgens
het gebruik van de filmmaterialen in de cartografie. Hij maakte
in zijn inleiding de opmerking, dat kaarten in vele gevallen de
fijnheid vertonen van drukwerk op een postzegel, terwijl hun
grootte dichter bij die van een biljart ligt. Bij de werkzaamheden
in de fotografische laboratoria moet getracht worden de fijnheid
van de tekening te handhaven en vooral ook om de bestaande
contrastverschillen niet te verminderen. De optici spannen zich
natuurlijk al tot het uiterste in om het licht verlies in de repro
objectieven zo gering mogelijk te doen zijn.
De spreker merkte op, dat we bij beoordeling van het contrast ons
wel goed moeten realiseren, dat de omgeving waarin het te be
oordelen lijnwerk staat een grote invloed op dit contrast heeft.
De fotograaf kan echter het contrast zeer sterk beïnvloeden, o.a.
door het gebruik van een harde ontwikkelaar, die 15 seconden in
beweging wordt gehouden tijdens de ontwikkeling en dan verder
in rust wordt gelaten gedurende de rest van de ontwikkeltijd.
De documentfilmsoorten hebben voor contrastrijk werk ook
vele voordelen. Daarmee kan men met een betrekkelijk zachte
ontwikkelaar zeer goede resultaten' bereiken. Zelfs kunnen deze
documentemulsies worden verkozen boven de gangbare ultraharde.
Door toepassing van een minder harde ontwikkelaar zullen er ook
niet veel ongewenste gaatjes in de laag op het negatief ontstaan.
Daardoor zullen de tijdrovende afdekwerkzaamheden sterk worden
verminderd.
Het documentfilmmateriaal is echter alleen in de zeer kleine
formaten verkrijgbaar (tot 9 x 12 cm). De spreker breekt dan ook
