98
Thans bedraagt in normale gevallen de grondprijs in Rotterdam
voor een arbeiderswoning in etagebouw met een pandbreedte van
7 m gemiddeld ca. 3 100.terwijl deze woning thans niet voor
3 maal 3 100.of wel voor 9 300.kan worden gebouwd, ook
niet in de wat minder soliede uitvoering die voor de oorlog wel toe
gepast werd. De verhouding tussen grond- en bouwkosten bedraagt
voor deze soort van bouw thans ongeveer 1 op 4.
Hoewel onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor een ver
antwoorde analyse van een dergelijke verschuiving in de verhouding
van de grondkosten tot de bouwkosten van etagewoningen na de
oorlog, zijn er aanwijzingen, dat men voor de oorlog, althans in
Rotterdam, de grond tegen een marktwaarde verkocht, die boven
de kostprijs lag, zodat op de bouwgrond winst werd gemaakt.
Bovendien lijkt het aannemelijk, dat de grotere omvang van de na
oorlogse uitbreidingsplannen en de ontwikkeling van de techniek
een kostenverlagende invloed op de uitvoering van de openbare
werken gehad hebben.
Men mag hierbij uiteraard niet uit het oog verliezen, dat in vele
gevallen de woningen na de oorlog solieder en dus duurder gebouwd
worden dan voor de oorlog, maar naar mijn mening is het kwaliteits
verschil, voor zover al aanwezig, wat dit punt betreft, dus afgezien
van de verbeterde indeling en situering, tussen voor-oorlogse en
na-oorlogse woningen minder ingrijpend, dan de spectaculaire ont
wikkeling van de uitbreidingsplannen, die algemeen tot een be
langrijk geringere woningdichtheid geleid heeft.
In het bijzonder vanuit het standpunt van verbetering van de
volkshuisvesting gezien, is dit een verheugende ontwikkeling. Door
een verhoging van de efficiency bij de uitvoering van uitbreidings
plannen en een scherpere kostprijsberekening kon de zo noodzake
lijke en gewaardeerde verruiming van de uitbreidingsplannen blijk
baar worden verkregen, zonder dat de grondprijs per woning daar
door relatief verhoogd behoefde te worden.
Slot
Grond is door de eeuwen heen zeker de meest omstreden „grond
stof" geweest, waarover de mensheid beschikt om in zijn behoeften
te voorzien. Voor de uitoefening van vrijwel alle materiële en voor
vele geestelijke activiteiten is de beschikking over de daarvoor be
nodigde grond een noodzakelijke voorwaarde. Dit maakt het ver
werven en het uitgeven van grond door de gemeenten tot een ge
varieerd en boeiend bedrijf, met grote maatschappelijke, economi
sche en financiële consequenties, waarvan mijn uiteenzettingen U
slechts een summier en onvolledig overzicht hebben kunnen geven.
Municipal land-policy.
