i6o
korrelige astralon nooit een volledige strakke lijn op de zinkplaat.
De kwaliteit van het kaartbeeld wordt hier tevens door bepaald.
Het is overduidelijk dat het al of niet goed passen der verschil
lende astralons op elkaar eveneens bepalend is voor de kwaliteit
van de kaart.
c. De snelheid van het werk
Dit is een zeer belangrijke factor. Er moet namelijk steeds ge
tracht worden om zo spoedig mogelijk na de verkenning in het
terrein de kaart in druk uit te geven vooral nu er zoveel verande
ringen in het terrein, als gevolg van de grote bouwactiviteit, het
aanleggen van wegen en de uitvoering van ruilverkavelingen,
plaatsvinden
Zonder een tijd te noemen in hoeveel maanden vroeger een kaart
werd getekend, immers dit is afhankelijk van de hoeveelheid ter
reinfiguratie, kan, vooruitlopend op de bespreking van de gravure,
worden gemeld, dat dit aanmerkelijk sneller kan verlopen.
d. De methode als zodanig
Deze had als groot nadeel dat door de dikte van het astralon
vaak zgn. tussenschakels nodig waren. Men moest van een recht
getekend beeld eerst een spiegelbeeld kopiëren om weer een recht
beeld te kunnen verkrijgen. Dit was o.a. noodzakelijk voor het
maken van de zojuist genoemde combinaties.
De gehele methode kenmerkte zich door het volledig positief
karakter; alle fasen moesten namelijk in diapositief-vorm zijn, een
gevolg van het chemigrafisch procédé. De methode had dan ook
alle bezwaren daaraan verbonden, zoals gebroken lijnen, dus tijd
rovende lithografische correctie, en lange arbeidstijden.
Het tekenen op astralon was op zichzelf al geen sinecure, doch
het vinden van de juiste inktsoort en het werken daarmee be
moeilijkten nog extra de tekenarbeid.
Bij ieder kaartblad kon men bovendien passingsmoeilijkheden
verwachten; een krimp van het uiteindelijke combinatieastralon
tot maximaal 2 mm kwam voor, hetgeen een fotografische ver
groting weer noodzakelijk maakte.
HOOFDSTUK 2
Het vooronderzoek
Ik wil nu het vooronderzoek betreffende de nieuwe kaarterings-
wijze bespreken en de resultaten die daaruit zijn verkregen.
Het was reeds in de eerste jaren na de oorlog dat berichten binnen
kwamen over het graveren in een laag, aangebracht op een of ander
basismateriaal. Kort daarop volgden de eerste publikaties van
firma's over dit onderwerp. Ook al moet men met dergelijke ge
gevens wat voorzichtig zijn, toch vernam de Topografische dienst
