derzoek uitgevoerd met Stabilene, Cronar en Cronaflex. Zoals bekend zijn de beide laatste soorten van Dupont en Nemours; zij hebben, evenals Stabilene, een polyesterbasis. Zonder U te vermoeien met alle resultaten van deze proeven, slechts enkele zal ik noemen, heb ik me een zestal vragen gesteld, die zuiver op de praktijk zijn afgestemd en die uit de verkregen resultaten kunnen worden beantwoord. Deze vragen luiden: ie. Bestaat er een verschil in vormverandering tussen een dia positief en een negatief beeld, beide op hetzelfde materiaal afge beeld; of met andere woorden: is de hoeveelheid neerslag van metallisch zilver van invloed op de vormverandering 2e. Welke invloed heeft de gelatinelaag op de vormverandering 3e. Welke vormveranderingen ondergaan de materialen, voor zien van scribecoat, van diazolaag en van peelcoat? 4e. Is een van deze lagen hiervan de hoofdschuldige, of zijn de vormveranderingen een gevolg van de basis 5e. Brengt het maken van een omkeerdiapositief nog een be paalde vormverandering teweeg 6e. Is het dikteverschil van de basis van invloed op de vorm verandering T emperatnurproeven Uit de resultaten van twee series temperatuurproeven, namelijk van io° C en 20° C temperatuursverhoging, beide met constante vochtigheid, kunnen op deze vragen de volgende antwoorden worden gegeven. ad 1. Het verschil in vormverandering tussen een negatief beeld en een diapositief is praktisch onmerkbaar, dit is volledig het geval bij Cronaflex en Cronar, bij Stabilene is alleen bij 20° temperatuurs verschil de vormverandering van het diapositief 0,04 mm groter dan van het negatief. De grafieken van de vormveranderingen van gelatineoppervlak- ken zijn in fgiuur 1 aangegeven. ad 2. De gelatinelaag oefent bij temperatuurvariaties een zekere invloed uit op de vormverandering en wel zodanig, dat de materialen met een gelatinelaag vergeleken bij de overige, een aparte groep vormen, met de volgende eigenschappen: a. Bij de temperatuurproeven blijkt de uitzetting iets geringer te zijn dan bij de overige lagen. Het verschil is ongeveer 0,03 mm, zowel bij io° C als bij 20° C temperatuursverschil. b. Bovendien veroorzaakt gelatine een vertraagde vormverande ring terwijl de overige lagen een versnelde werking tonen (zie fig. 2). ad 3. De vormveranderingen van de overige materialen met scribecoat, diazolaag en peelcoat, vormen tezamen ook één groep. Dit is alleen bij Stabilene te onderzoeken, omdat bijv. Cronar en Cronaflex niet met deze lagen worden geleverd. 163

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1961 | | pagina 45