Was dat een louter ambtelijke aangelegenheid voor de richtige
heffing van de grondbelasting, waarmee de ware eigenaren niet te
maken hebben, zoals een uitspraak van een gezaghebbend jurist
als Naber luidt
Laat mij voorop stellen dat in geen van de bekend geworden
grensprocessen ooit door één der partijen als verweer is aangevoerd,
dat de kadastrale grens niet zou lopen zoals ze is uitgezet op het
terrein of dat ze bij het opnemen op het kadastrale plan niet de lijn
was die partijen toen als hun grens beschouwden. Betwisting ge
schiedt steeds op grond van veranderingen door omstandigheden,
nadat de grens op het plan is gebracht.
De Staatscommissie igo6 wilde ter bereiking van rechtskracht
voor de grenzen, dat deze zouden worden vastgelegd in een
authentiek proces-verbaal, opgemaakt bij de aanwijzing op het
terrein door beide partijen, welke processen-verbaal zouden worden
gepubliceerd in de openbare registers en die daardoor zakelijke
werking verkregen. Dit wil zeggen dat als deze grens anders liep
dan de kadastrale grens uit de akten van beide partijen bij het
proces-verbaal van grensregeling, de oude gegevens terzijde gesteld
zouden worden en vervangen door de nieuwe gegevens, die ook
voor latere verkrijgers zouden gelden.
Men kan nu overwegen het door mij voorgestelde wettelijk ver
moeden alleen te laten gelden in die gemeenten waar eerst de
kadastrale grenzen op de één of andere wijze (bijv. zoals door de
Staatscommissie 1906 werd voorgesteld) juridisch zijn vastgelegd,
dus met medewerking van de betrokken eigenaren, blijkende uit
één of ander in de openbare registers gepubliceerd stuk dat daartoe
speciaal is opgemaakt. Men moet er dan op rekenen dat het nog
vele jaren zal moeten duren alvorens dit systeem zou kunnen
worden ingevoerd en dat men dan gedurende een lange overgangs
tijd te maken krijgt met tweeërlei rechtsfiguur in ons kleine land
ten aanzien van de rechten op de grond. Vooral dit laatste is een
groot bezwaar en is ook als argument gebruikt om in het nieuwe
Burgerlijk Wetboek niet over te gaan naar een quasi-positief
stelsel.
Naar mijn gevoelen zou men echter ook wel als volgt kunnen
redeneren, evenals de Voorzitter van de Staatscommissie in zake
het Kadaster deed in zijn antwoordrede bij de installatie. Deze
zeide toen:
Of anders gezegd: om de onzekerheid van een langdurige over
gangsperiode te voorkomen ten detrimente van het algemeen
272
Wijziging van stelsel (ten aanzien van de grenzen) zal leiden tot
wijziging van bestaande eigendomsverhoudingen, raakt derhalve de
subjectieve rechten en mitsdien de rechtsbedeling. Misschien in zo
ernstige mate dat de neiging zou kunnen bestaan als uitgangspunt te
aanvaarden, dat aan de bestaande kadastrale plans, zonder mogelijkheid
van redres, rechtskracht wordt verleend, met de wetenschap in sommige
gevallen onrecht tot recht te verheffen.
