De hier gegeven motivering mag zwak genoemd worden en wel
om de volgende redenen.
In de eerste plaats, heeft de Staatssecretaris hier slechts één van
de functies van de beëdigd commies op het oog en wel speciaal die
functie, die met zijn beëdigd zijn niets te maken heeft. Over zijn
functie van vervanger van de bewaarder zwijgt de memorie. Een
wijziging van een tarief kan n.h.v. geen invloed uitoefenen op de
wijze waarop een functionaris tijdelijk vervangen moet worden.
Zolang de wet de functie van beëdigd commies in de betekenis
van tijdelijk vervanger erkent, behoudt de beëdigd klerk zijn
bestaansrecht.
Niettemin is met deze argumentering wel de kern van het
probleem benaderd. Het gaat er uiteindelijk niet om de beëdigd
commies zijn hoedanigheid van tijdelijk vervanger van de be
waarder te ontnemen, doch wel om een zuiver ambtelijke organisatie
te bevrijden van een haar wezensvreemd element, van een
ambtenaar, wiens hoofdtaak op niet-ambtelijk terrein ligt.
Ook in dit geval zijn de argumenten niet overtuigend. Uit het
antwoord kan immers worden afgeleid, dat de nevenfunctie (het
optreden namens het publiek) uitsluitend bestaat in het nemen van
hypothecaire inzagen (waarvan dan meestal een schriftelijke
opgave wordt verstrekt).
Maar dat zijn niet ambtelijke taak een veel uitgebreider gebied
beslaat, moge blijken uit de brief, waarmee de Broederschappen
der Notarissen en Candidaat-notarissen zich op 20 december 1960
richtten tot de Tweede Kamer der Staten-Generaal1), waaruit we
het volgende aanhalen:
283
rekening brengt. Voor deze mededelingen is de Staat uiteraard niet
aansprakelijk. Na de voorgestelde wijziging van de Zegelwet kunnen
alle gevraagde schriftelijke gegevens rechtstreeks door de bewaarder
op ondertekende formulieren worden verstrekt aan het publiek. Tussen
komst van de beëdigd klerk is dan overbodig geworden.
Men heeft wel doen voorkomen of de huidige taak van de beëdigd
klerk uitsluitend bestaat in het vlot verstrekken van de voorlopige
recherche, welke de inleiding vormt voor de behandeling op het notaris
kantoor van een transport of een hypotheek en dat die taak dus zou
vervallen, indien slechts een vereenvoudigd ambtelijk formulier voor
het verstrekken van recherche wordt ingevoerd.
In de eerste plaats bestaat dit ambtelijk formulier in feite thans ook
reeds in de vorm van het getuigschrift van (on)bezwaardheid, waarbij
het invullen in de gedrukte tekst met de pen of de schrijfmachine van
de begeerde gegevens zeker niet te veel tijd zal vergen.
Toch wordt deze ambtelijke weg in de praktijk niet gevolgd, omdat
de door de beëdigd klerk verstrekte informele gegevens een vlottere
afdoening waarborgen.
Doch en dit wordt door hen, die als middel tot de opheffing van
het instituut van de beëdigd klerk, de invoering van een vereenvoudigd
recherche formulier voorstaan, geheel uit het oog verloren de diensten
van de beëdigd klerk blijven niet tot het verstrekken van die eerste
1) W.P.N.R. 4661, blz. 42 e.v.
