CARTOGRAFIE
Litteratuuroverzicht
De Grote Wereldatlas. Redacteur: Dr. F. J. Ormeling.
104 bladzijden met kaarten in achtkleurendruk. 150 bladzijden
register met 130 000 namen. Formaat 32 x 24 cm. Prijs 57.50.
J. B. Wolters, Groningen.
„De Grote Wereldatlas" van J. B. Wolters is een wetenschappelijk
werk, maar heeft, omdat het een kaartenboek is, de bedoeling om
het grote publiek voor te lichten. Van alle denkbare communicatie
middelen bezit de kaart immers het unieke vermogen om in een
zeer gecomprimeerde vorm een maximum aan informatie te geven.
Nu moet dadelijk in 't begin reeds worden opgemerkt, dat niet
elke atlas (er zijn gedurende de laatste tien jaren in verschillende
landen tezamen ongeveer tweehonderd atlassen verschenen) een
wetenschappelijk werk is. Bij de hier besproken atlas is deze
kwalificatie volledig geldig. J. B. Wolters brengt hier nl. een
licentieuitgave van de tegelijkertijd, bij de C. Bertelsmann Verlag
te Gütersloh, verschenen „Grossen Bertelsmann Weltatlas". De
Nederlandse uitgave is door de zorgen van Dr. F. J. Ormeling
tot stand gekomen. Het ging er daarbij niet om de Duitse atlas in
een Nederlandse band te zetten, maar er moest een uitvoerige
cartografische en redactionele bewerking plaatsvinden. Bovendien
zijn er ten behoeve van de Nederlandse editie enkele kaarten toe
gevoegd. Behalve een Nederlandse, zal er van de Bertelsmann
Weltatlas ook een Zweedse, Deense, Noorse, Finse, Spaanse en
Franse licentieuitgave verschijnen.
Het idee om een atlas in verschillende talen uit te geven, is al
bijna vierhonderd jaar oud. In Antwerpen werd na 1570 het
„Theatrum Orbis Terrarum" van Abraham Ortelius in het
Latijn, in het Nederlands, in het Frans, in het Duits, in het Spaans,
in het Engels en in het Italiaans gedrukt. Het was een bestseller!
Ook de beroemde grote atlassen van de Amsterdamse uitgever
Blaeu en van zijn concurrent Janssonius verschenen in de 17e
eeuw met tekst in verschillende talen.
Dè tijd dat er in Nederland grote atlassen van wereldfaam
gedrukt werden ligt al twee eeuwen achter ons. Andere landen
hebben de wereldproduktie van atlassen en kaarten op Nederland
veroverd. Eerst Frankrijk en later, in de 19e eeuw, Duitsland. Om
een grote wereldatlas, zoals de Bertelsmann Weltatlas, op de markt
te kunnen brengen, moeten er in de eerste plaats enkele miljoenen
guldens geïnvesteerd worden in cartografische en redactionele
arbeid en moet er een staf van bekwame tekenaars gereed staan om
het werk uit te voeren. Zulk een investering is slechts rendabel
wanneer de atlas een groot afzetgebied heeft, hetgeen weer samen-
