RECHT EN ADMINISTRATIE
J. M. H. HEINES,
De Instructie Kadaster 1957
Terugblik
Nescire quae ante nos fuerint
id. est semper puerim esse.
In 1832 viel de geboorte van ons kadaster; bij de wet van 2 januari
van dat jaar, Stb. 1, werd het ingevoerd (behalve in Limburg). Het
was een goed voldragen spruit, met veel Frans bloed in de aderen.
In datzelfde jaar verschenen ook, op 23 oktober, de Verordeningen
tot instandhouding van het Nederlandsche Kadaster, van Staats
raad Gericke. Deze Verordeningen waren de voorlopers van de
I.K.'s. De eerste I.K. was die van 1869; zij werd herdrukt in 1871,
en was in hoofdzaak gericht op het personeel. Daarna is verschenen
de I.K. van 1877; deze was meer gericht op de uitvoering van de
dienst. Toen volgde die van 1900. Een bewerking en verbetering
hiervan was die van 1918.
Als gevolg van de veranderingen in de maatschappij moeten er
steeds wijzigingen en aanvullingen worden aangebracht in de voor
schriften voor een dienst. In het Tijdschrift van de Vereniging voor
Kadaster en Landmeetkunde gingen in 1928 reeds stemmen op,
die zinspeelden op een nieuwe I.K. Nadien zijn er zoveel wijzigingen
in de I.K. van 1918 aangebracht, dat in de jaren na de tweede
wereldoorlog slechts zeer weinig ambtenaren over een volledig
bijgewerkt exemplaar beschikten. En het aantal bepalingen aan
gaande het kadaster verspreid in circulaires en aanschrijvingen was
intussen legio geworden. Eindelijk is bij de ministeriële beschikking
van 4 januari 1957, nr. 189, de tekst van de nieuwe I.K. vastgesteld
en op 1 augustus 1957 is deze in werking getreden.
Wat was de oorzaak ervan, dat het zoveel jaren heeft moeten
duren eer een nieuwe I.K. tot stand kwam, terwijl al zo lang de
ouderdomsgebreken van de bestaande waren gebleken? Als ant
woord op deze vraag zij gewezen op het volgende:
i°. Er is een stroming geweest, in de jaren 1930 tot 1940, die
tot doel had de I.K. te vervangen door twee instructies: de Instruc
tie Landmeetkundige Dienst (I.L.D.) en de Instructie Hypotheken,
Kadaster en Scheepsbewijzen (I.H.K.S.). Daarmee werd beoogd een
strenge scheiding tussen techniek en administratie. Van de I.L.D.
is een ontwerp gemaakt, naderhand een tweede ontwerp, maar
ook deze verbeterde versie is niet ingevoerd, mede omdat intussen
het inzicht had veld gewonnen dat die voorgenomen scheiding
tussen techniek en administratie te ver zou gaan.
Voor een complete I.H.K.S. is, afgezien van enkele aantekeningen
betreffende een schema, nooit iets op papier gezet. Wel is de In-
oud-ingenieur-verificateur van het kadaster, Maastricht:
