van ontwerp en uitvoering worden uitvoerig beschreven in het
derde deel.
Het va.lt op hoe gering de bijdragen van recente Franse onder
zoekers zijn in de delen een en twee. De schrijvers maken dan ook
een ruim gebruik van de internationale litteratuur, met name ook
van de Nederlandse (gewenste waterstanden, boorgatenmethode,
ontwateringsformules)
De inhoud van het boek is weinig evenwichtig. Dit kan moeilijk
anders wanneer de schrijvers het aanbevelen „niet alleen voor
landmeters, maar ook voor raadgevende ingenieurs, landbouw
kundigen, boeren en aannemers". Bepaalde hoofdstukken (het
begin van deel twee, beschrijvende onderdelen van deel drie) doen
denken aan voorlichtingsbrochures. Overigens kan men stellen
dat het middelbare niveau zelden overtroffen wordt.
Bij de hantering van een dergelijk handboek door een zo gediffe
rentieerde kring van gebruikers, ontkomt men niet aan het gevaar
van verabsolutering van de geldigheid van benaderingsformules.
Dit gevaar is hier zeker aanwezig. Formules worden uitvoerig met
rekenvoorbeelden toegelicht, zonder dat voldoende nadruk valt op
de relativiteit van de uitkomsten, die, gezien de arbitraire keuze
van allerlei in te voeren waarden, toch aanzienlijk moet zijn. Als
voorbeelden mogen dienen de berekening van de afstromingstijden
van oppervlaktewater (blz. 82 e.v.) en de berekening van maat
gevende afvoeren voor verschillende gebruikswijzen (blz. 184 e.v.),
afgezien nog van de enigszins wonderlijke redenering die hier wordt
gevolgd.
Op een aantal plaatsen kan men niet nalaten vraagtekens
te zetten. Stellen schrijvers zich bijvoorbeeld voor dat zij in een
grondwaterstandsbuis de bovenkant van de volcapillaire zone
waarnemen (blz. 189) Figuur 15 op blz. 217 is zeker dis
cutabel, met name de daarin veronderstelde invloed van inten
sivering van drainage. De experimentele vaststelling van de
drainafstand volgens figuur 26 op blz. 347 berust op een bekend
misverstand.
Als samenvatting heeft het boek zeker zijn kwaliteiten. Vrijwel
alle onderwerpen die met ontwatering en afwatering te maken
hebben komen, hoewel niet steeds even uitvoerig, ter sprake. Men
mist echter bijvoorbeeld de methode van het eenheidshydro-
gram. Voor de kritische gebruiker kan het een waardevolle hand
leiding zijn ter oriëntering in internationaal beschikbare gedachten-
gangen en werkwijzen op het gebied van bestrijding van water
overlast. Het valt daarom te betreuren dat slechts een rudimentaire
bibliografie wordt gegeven.
Ir. J. W. de Zeeuw
i8o
