302
grootte te benaderen, zo dient men te starten met de eigendoms-
groottestructuur van alle eigendommen, te meer daar de ruil-
verkavelingswet in art. 10 uitdrukkelijk uitgaat van de eigendoms
kavel. Dat het hier om belangrijke verschillen gaat, moge blijken
uit het volgende.
Neemt men in de gegeven tabel iedere grootteklasse aan op het
gemiddelde van de twee uiterste waarden, dan leveren 100 boeren
bedrijven een oppervlakte op van 772,5 ha, derhalve gemiddeld
7 ha 72 a 50 ca per bedrijf.
De belangstellende lezer zij voorts verwezen naar een artikel
van W. J. J. Broex in het januarinummer (1962) van het Tijdschrift
van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap,
waarin een analyse is gepubliceerd van de bedrijfssanering in de
dorpen Beegden, Heel, Hunsel en Stramproy. Uit de gegevens
(op pag. 25 en 33) voor het jaar i960 voor deze vier gemeenten
samen, is het volgende overzicht samengesteld.
Voor de berekening van de percentages cultuurgrond is weer
aangenomen dat de grootteklasse kan worden gesteld op het gemid
delde van de twee grenswaarden. Daar men de intervallen klein
genomen heeft, is de uitkomst voldoende betrouwbaar om ons een
zeker inzicht te verschaffen. De tabel die de heren Oostra en Visser
publiceerden, doet nogal globaal aan. Het percentage grond dat de
kleine bedrijven (1-7 ha) hebben, lijkt aan de hoge kant.
Daar in een verkaveling ook aan boeren verpachte burgereigen
dommen voorkomen, is de gemiddelde eigendomsgrootte van de
boeren iets kleiner dan de bedrijfsgrootte. In Oost-Brabant wordt
gewoonlijk opgegeven dat ca. 15 van de bedrijfsgrond gepacht is.
Het gemiddelde Brabantse bedrijf is echter iets groter dan het
Limburgse. Als gemiddelde grootte van de boereneigendom kunnen
we voor deze streken 7 a 8 ha aannemen. Evenwel is de gemiddelde
eigendomsgrootte in een Limburgse en in een Brabantse verkaveling
op de diluviale zandgronden geen 7 a 8 ha, doch deze grootte
schommelt meestal tussen 3 en 4 ha (is soms nog veel kleiner!).
Dit komt doordat in het algemeen de oppervlakte die in eigendom
toebehoort aan burgers vrijwel geheel is samengesteld uit zeer
kleine eigendommen (0-3 ha).
bedrijfs-
grootte-
klasse
aangenomen
gemiddelde
grootte
bedrijven
aantal
oppervlakte cultuurgrond
in ha j in
1- 3 ha
2 ha
89
17,2
178
4.0
3- 5 ha
4 ha
48
9.3
192
4.3
5- 7 ha
6 ha
64
12,4
384
8.7
7-10 ha
8,5 ha
138
26,7
1170
26,5
10-15 ha
12,5 ha
in
21.5
1280
28,9
>15 ha
67
12,9
1221
27,6
gemiddelde
8,56 ha
517
100,0
4425
100,0
