386
in het Algemeen Rijksarchief een exemplaar bezit van het hoogst -
zeldzame panorama in vogelvlucht van de stad Wenen in 1609,
gravure van Jacob Hoefnagel (blz. 216) x)
Onlangs werd „Das zweite auf der Welt bekannte Exemplar der
Urausgabe von 1609, Jacob Hoefnagel, Vogelschau der Stadt
Wien im Jahre 1609 im Gesamtformat 73 X 115 cm" door het
Antiquariat Christian M. Nebehay in Wenen (Katalog IV,
Austriaca, blz. 10, nr. 10) te koop aangeboden en naar mij in Wenen
werd verteld, verkocht voor 100 000 Schilling (ca. fl. 15 000!).
Tot nu toe was slechts één exemplaar bekend, nl. in de Collectie
de la Gardie in de Koninklijke Bibliotheek te Stockholm. Dat
ons Algemeen Rijksarchief een exemplaar bezat (ik signaleerde het
in mijn: De kaartenverzameling van het Algemeen Rijksarchief,
's-Gravenhage 1961, blz. 60), wist niemand. De kaart is afkomstig
uit de verzameling van het Ministerie van Oorlog.
Indrukwekkend zijn de grote atlassenverzamelingen van het
Scheepvaart-museum (blz. 182, 300 nummers) en van de Universi-
teits-Bibliotheek (ruim 100 nummers) in Amsterdam. Jammer
alleen, dat het raadplegen en vergelijken van deze uitgaven, gezien
de beperkte behuizing in beide instellingen, nu niet zo gemakkelijk
is. Interessant is de geschiedenis van de nu in 's Rijks Prenten
kabinet berustende, weinig bekende, „Atlas Halma" (blz. 176-178).
De „Carta nova accurata del passagio et strada dalli Paesi Bassi
per via de Allemagna per Italia e per via de' Paesi Svizeri a Geneva,
Lione et Roma van Fr. de Wit (1671) (blz. 174), aanwezig in
het Amsterdamse Gemeentearchief, is niet een atlas, maar een
kaart, waarvan ik toevallig onlangs een ander exemplaar in particu
lier bezit onder ogen kreeg. Prof. dr. W. Bonacker (Berlijn) be
richtte mijdat in het Brits Museum twee vroegere uitgaven van deze
kaart zijn, nl. één met het adres van Danckaert en het jaartal
1651 en één Italiaanse uitgave van Vignola en Domenico de Rossi
van 1659.
Zeer interessant is de ingewikkelde geschiedenis van de atlassen,
kaarten en handschriften, die na veel lotgevallen nu deel uitmaken
van de verzameling van de Topografische dienst in Delft (blz. 194-
206). Op blz. 202 e.v. wordt een beschrijving gegeven van hand
schriften van Krayenhoff, o.a. van de „Précis historique", van
7 delen met beschrijving van Krayenhoffs waarnemingen in
Holland in de jaren 1802-1812. Wij tekenen hierbij aan, dat in de
handschriftenverzameling van de Leidse Universiteits-Bibliotheek
een soortgelijke verzameling berust. Men zie over deze belangrijke
stukken, in 1839 door Krayenhoff aan de Universiteits-Biblio
theek geschonken: Levensbijzonderheden van den luitenant-
generaal baron C. R. T. Krayenhoff, uitgegeven door H. W.
Tydeman (Nijmegen 1844), blz. 365-366 en 530-533. De daar
x) Van een latere uitgave met het adres van Claes Jansz. VisscHERmet
het jaartal 1649 en een derde uitgave van 1683 bestaan meer exemplaren.
