De praktijk toont dat het in de meeste gevallen de geodeet is die
de verantwoordelijkheid voor het rekenwerk draagt, daar hij hier
voor zowel door zijn opleiding als in verband met zijn werk dat hem
regelmatig met grote hoeveelheden rekenwerk confronteert, de
meest gerede partij is. Naast de geodeet en de ontwerper ziet men
ook hier vaak de derde man zich aandienen, in dit geval in de figuur
van een wiskundige of een programmeur. Deze moet in staat zijn
de door beide partners gestelde eisen te vertalen in instructies voor
de rekenmachine waarbij zowel aan de nodige controles als aan
voldoende flexibiliteit moet worden gedacht.
De hier geschetste vorm van samenwerking behoeft zich uiter
aard niet te beperken tot de wegenbouw, doch is eveneens op allerlei
andere terreinen denkbaar en uitvoerbaar. In principe geldt dit
voor ieder geval waar de door de geodeet geleverde gegevens in een
volgende fase worden betrokken bij een berekening voor andere
doeleinden.
Deze uitspraak krijgt een nog wijder perspectief als in de toe
komst de gebruikelijke vorm van de luchtfoto wordt vervangen
door een op band, draad of anderszins vastgelegde elektronische
of magnetische registratie van door licht of korte radiogolven over
gebrachte informatie. Dat dit geen utopie is moge blijken uit het
feit dat ernstig wordt overwogen een kaartering van het Zuidpool
gebied uit te voeren met behulp van radar opnamen. Zij hebben in
principe de eigenschap dat zij de plaats van reflecterende voor
werpen vastleggen in poolcoördinaten ten opzichte van de stand
plaats van de antenne. In deze vorm leent de informatie zich direct
voor verdere verwerking in een rekenautomaat. Een visuele voor
stelling in de vorm van een schermbeeld of een foto daarvan speelt
hierbij dan slechts een ondergeschikte rol.
Van nog verdere strekking is de toepassing van geperfectioneerde
televisiecamera's. Zij hebben het voordeel dat zij een zeer snelle
overdracht van informatie over grote afstanden mogelijk maken.
Dit zou bijvoorbeeld van groot nut kunnen zijn voor de verwerking
van stroommetingen in een sluitgat bij een dijkdichting. Vrijwel
onafhankelijk van de plaats waar de rekenmachine zich bevindt
kan de leider van een dergelijke operatie met zeer weinig vertraging
op de hoogte gehouden worden van de zich voordoende verschijn
selen die hem in een vooraf gekozen, voor zijn doel geschikte, vorm
kunnen worden gepresenteerd.
Het zal U duidelijk zijn dat het gebruik van radar- of televisie
technieken zonder inschakeling van de rekenmachine vrijwel
ondenkbaar is. Daar deze zelfde technieken een rol spelen bij het
verzamelen van informatie door aardsatellieten, wordt op vele
plaatsen hard gewerkt aan het perfectioneren van de systemen, aan
het onderzoeken van de wijze waarop voldoende nauwkeurigheid
bereikt kan worden, enz. Zonder mij in het rijk der fantasieën te
begeven kan ik U geen voorspellingen doen omtrent de snelheid
waarmee deze ontwikkeling zal leiden tot commerciële toepassings-
Ill
