74
gend. De loop van de maan is reeds eeuwen bestudeerd en werd ten
slotte door Brown met grote nauwgezetheid wiskundig beschreven
waar de maan zich op zeker tijdstip bevindt, is dus wel te berekenen.
Voor een kunstmaan ligt dit anders. Ook hiervoor heeft men
natuurlijk zijn baantheorieën maar een kunstmaan drijft nogal eens
af, waarvoor als oorzaken zouden kunnen worden genoemd de
aardse dampkring die zich tot op zeer grote hoogte voelbaar uit
strekt, de stralingsdruk van de zon en niet in rekening gebrachte
anomalieën in het zwaartekrachtsveld van de aarde. Speciaal de
invloed van de dampkring is moeilijk te voorspellen omdat de
remmende werking die zij uitoefent op de satelliet nog weer afhangt
van de zonsactiviteit en dit is een wat onzekere zaak. Daardoor
kunnen de posities van een satelliet, ook over kortere intervallen,
niet voldoende zeker met elkaar in verband worden gebracht en
leiden alleen gelijktijdig uitgevoerde waarnemingen tot een aan
vaardbaar resultaat.
Een tijd vergelijking nauwkeurig op 0,001 sec was moeilijk, maar
om de sluiters van twee camera's met die precisie te synchroniseren
is nog lastiger, hoewel dit probleem technisch is opgelost. Intussen is
gelijktijdigheid van de waarnemingen op geheel andere wijze ge
makkelijk te verwezenlijken. Gemakkelijk voor de fotograferende
geodeet, maar blijkbaar niet voor de satellietbouwer wie werd
verzocht een satelliet te maken die in zijn vlucht periodiek korte,
maar zo intensieve lichtflitsen zou uitzenden dat op de fotografische
plaat niet een spoor, maar één, bij voorkeur meer, „stervormige"
beeldjes zouden achterblijven. In dat geval is de gelijktijdigheid
van de waarnemingen verder onbetwistbaar, maar het duurde tot
mei van dit jaar voor het door de geodeten zo zeer begeerde meet-
object startklaar was. Helaas mislukte de start en ANNA werd nooit
een satelliet. Een tweede ANNA staat nu nog op het programma.1)
De codenaam ANNA is samengesteld uit de beginletters van de
namen van de samenstellers: Army, Navy, NASA, Air Force;
NASA betekent, zoals U misschien weet, „National Aeronautics
and Space Administration", een burgerlijke instelling op het
gebied van het ruimteonderzoek in de Verenigde Staten.
Deze ANNA nu was ook op een ander punt nog aantrekkelijk.
Het zal bekend zijn dat kunstmanen alleen zichtbaar zijn gedurende
een betrekkelijk korte periode na zonsondergang en voor zons
opkomst, als de lichtverstrooiende lagen van de dampkring zich
binnen de aardschaduw bevinden, maar de satelliet daarbuiten in
het zonlicht. Maar ANNA zou zelf licht geven, dus de gehele
nacht zichtbaar zijn. Nu moeten we daar ook weer niet te veel
van verwachten want met de beschikbare energie zou zuinig moeten
l) Op 31 oktober 1962 werd ANNA 1 B als 1962 (3 |r met succes in een
nagenoeg cirkelvormige baan gebracht, die een hoek van ruim 50° met de
equator maakt. De satelliet loopt op een hoogte van gemiddeld 1100 km
boven het aardoppervlak.
