Elk hoekpunt wordt van een nummer voorzien; deze nummers
worden met de daarmede corresponderende coördinaten in ponsband
of ponskaarten vastgelegd, ingevoerd in de elektronische reken
machine en daar in het zogenaamde „geheugen" bewaard. In de
elektronische rekenmachine wordt het berekeningsschema geldend
voor groottebepaling uit coördinaten ingebouwd of ingelezen. De
machine staat dan gereed om het rekenwerk te ontvangen. Daartoe
worden achtereenvolgens van elk perceel de bijbehorende hoekpunt
nummers in een band of een serie kaarten geponst en in de reken
machine ingevoerd. In een naar menselijke begrippen onbegrijpe
lijke snelheid worden de berekeningen uitgevoerd en de grootten,
zo nodig met tussentotalen en de totaalgrootte van het blad of
plan in tekst geleverd. De totale berekeningstijd voor een plan met
ca. 600 a 800 hoekpunten vergt met de elektronische rekenmachine
nog geen uur. Een waardevolle bijkomstigheid is dat tegelijkertijd
de afstanden tussen twee opvolgende hoekpunten kunnen worden
berekend en mede in tekst kunnen worden geleverd.
Voorwaarde voor deze gemechaniseerde berekeningswijze is
echter dat alle hoekpunten in coördinaten bekend zijn. Het zal
duidelijk zijn dat deze eis zo zwaar kan zijn, dat de met de geme
chaniseerde grootteberekening bespaarde tijd niet opweegt tegen de
voor de berekening van coördinaten benodigde tijd. Primair dient
de meetmethode te worden gericht op de bepaling van de coördi
naten der hoekpunten. De mogelijkheid daartoe wordt in belang
rijke mate geboden door toepassing van de voerstraalmethode.
Deze meetmethode is te kwalificeren als een terrestrische punts-
bepaling, d.w.z. meting van de afstand en de georiënteerde richting
vanuit een in coördinaten bekend punt naar het te bepalen punt.
De berekening van de coördinaten uit deze waarnemingen is op een
voudige wijze te mechaniseren en de kaartering van de aldus ge
meten en berekende punten kan nu volledig met een automatisch
kaarteerapparaat worden uitgevoerd.
Is deze mechanische numerieke groottebepaling voor ons land
van belang?
Wij zien als de voornaamste hier toegepaste meetmethoden de
opmeting in het meetlij nenverband, de opmeting volgens de ortho-
gonale meetmethode en de fotogrammetrie. De opmeting in het
meetlijnenverband is de klassieke door het Nederlandse kadaster
uitgevoerde meetmethode. Deze leent zich vooralsnog bezwaarlijk
voor het berekenen van coördinaten, tengevolge van de intensief
doorgevoerde meetlijnenconstructie. De twee andere methoden
leveren weliswaar op eenvoudige wijze coördinaten, maar ook hier
bij is de berekening nog zeer arbeidsintensief.
In al deze gevallen eist het opmaken van het rekenprogramma
nog zoveel deskundig inzicht, dat de te bereiken produktiestijging
met de huidige middelen te gering is om te geraken tot een algemene
toepassing van de geschetste mechanisatie. Hierbij komt dat in ons
land vele grenzen worden gevormd door natuurlijke scheidingen
i6g
