8
benaderen uit een nationaal of provinciaal gezichtspunt, maar
men kan het ook aanvatten vanuit de gemeentelijke ontwikkelingen.
Anders gezegd: het koninkrijk is meer dan de som van noo ge
meenten, maar ons land bestaat nu eenmaal uit deze noo gemeenten,
waarin werkgelegenheid, belastingen, enz., enz. zijn geconcentreerd.
Wanneer in het havengebied van Rotterdam per jaar 100 miljoen
ton goederen worden omgezet en hiervan bijv. f i.per ton aan
„rechten" of „belastingen" wordt geheven, betekent dit voor het
Rijk honderd miljoen gulden aan inkomsten. Belangrijker is echter
het geven en scheppen van nieuwe werkgelegenheid in de toekomst
voor de groeiende bevolking van Nederland. Nederland zelf groeit
niet, afgezien van de inpolderingen, dus de nieuwe werkgelegenheid
voor de nieuwe werkers kan slechts in groeiende gemeenten worden
opgevangen.
Rotterdam is in 100 jaar gegroeid van een stad met 100000 in
woners tot een gewest met 730000 inwoners, dank zij de unieke
ligging aan vaar-, spoor- en landwegen in West-Europa. Dit groei
proces is niet alleen beperkt tot de gemeente Rotterdam, maar
heeft zich over 28 andere gemeenten uitgestrekt, zodat het vraag
stuk van de ruimtelijke ontwikkeling is gekoppeld met het vraagstuk
van de bestuurlijke vorm bij de leiding van deze ontwikkeling. De
snelle ontwikkeling van de petro-chemische industrie in het bij
zonder en van het scheepvaart- en handelsverkeer in het algemeen
na de oorlog is een bewijs van de positie van ons land en van het
Nieuwe Waterweg-gebied in het bijzonder in het nieuwe Europa.
Deze snelle ontwikkeling van werkgebieden nu roept vraagstukken
op voor wat betreft het wonen van de werkers, het verkeer te water,
per rail en over de weg en ten slotte de verwerking van al deze
elementen tot een geheel waarin het nog goed wonen, verkeren en
ontspannen is.
De orde van grootte van de ontwikkeling stelt op zichzelf andere
eisen aan de vormgeving. Dit komt bijv. tot uiting door een streven
naar een grotere concentratie, wat weer een „schaalvergroting" met
zich meebrengt. Niet alleen wordt er hoger gebouwd, maar ook in
grotere eenheden. Dit heeft nu al zijn stempel gedrukt op de nieuwe
binnenstad, maar zal nog verder doorwerken in de gehele agglo
meratie. Grotere belangenconcentraties brengen grotere verkeers-
concentraties met zich mee, zowel wat het rijdend als stilstaand
verkeer betreft. Het dagelijkse woon-werkverkeer neemt steeds
meer toe, terwijl de onbelemmerde bereikbaarheid van de werk
gebieden en de handelsterreinen een eerste vereiste is voor de be
staansmogelijkheid van deze gebieden. Het verkeersvraagstuk
vraagt niet alleen een wegverkeersoplossing, hoe goed deze op zich
zelf ook moet zijn, maar een oplossing van het vervoersvraagstuk
in zijn geheel, zowel vervoer van mensen als van goederen. Een
goede oplossing is alleen te verkrijgen door een integratie van het
gehele complex van vervoersvragen, dus zowel van openbaar als
van particulier vervoer. Het aanleggen van de metro moet tegen
