286
de kadastrale metingen slechts eenzijdig naar hun technische
waarde beoordeelde. Kennelijk heeft men volgens hem niet vol
doende ingezien dat het kadaster zelf geen doel is, doch, als instru
ment van staats- en volkshuishouding, onderworpen is aan de
economische grondregel en derhalve moet streven naar een zo groot
mogelijk rendement met zo weinig mogelijk inspanning. Bij de
keuze van een meetmethode moet men dus behalve met de techni
sche waarde ook met de economische betekenis rekening houden.
Inmiddels heeft de orthogonale methode door de opkomst van de
nauwkeurigheidstachymetrie en de fotogrammetrie haar mono
polistische positie verloren. Niettemin, zo besluit de auteur zijn
verslag heeft het inzicht, dat de nauwkeurigheid der kadastrale
metingen in hoofdzaak een waardeprobleem is, waaraan de vorde
ringen der techniek ondergeschikt zijn, nog niet overal of nog niet
voldoende veld gewonnen.
Hoewel we getracht hebben, zij het sterk verkort, zo goed
mogelijk de inhoud van het slotrapport weer te geven, zijn we er
ons toch terdege van bewust, dat èn beknotting èn vertaling er
zeker niet toe bijdragen de lezer een juist inzicht te geven in de
betekenis van het gepubliceerde. Bij het extraheren loopt men altijd
het risico dat voor het betoog belangrijke elementen aan de aan
dacht ontsnappen en bijkomstigheden op de voorgrond worden
gesteld. En bij vertaling worstelt men altijd met de keuze van het
juiste woord, d.w.z. het woord dat precies weergeeft, wat de schrijver
bedoeld heeft. Het geven van een volstrekt objectief overzicht
van de verschillende aspecten van een bepaald onder dezelfde
naam in verschillende landen voorkomend instituut is geen een
voudige opgave. De rapporteur is maar al te gauw geneigd de in
stelling van zijn eigen land als vergelijkingsobject te nemen. Voorts
ontkomt hij er niet aan verschijnselen die zich onder dezelfde
naam manifesteren op grond van die naamsovereenstemming als
identiek aan te nemen. Voorts zal een beoefenaar van een bepaald
vak zich nimmer kunnen onttrekken aan zijn persoonlijke inzichten
die hij in de loop der jaren verkregen heeft. Zo gauw een schrijver
aan het door hem geconstateerde bepaalde conclusies gaat verbin
den, is er van objectiviteit nauwelijks sprake meer. Ook abstraheren,
het komen tot een algemener begrip, is een bezigheid, waarbij de
subjectiviteit een belangrijke rol speelt. Daarom zal een vergelijken
de studie op maatschappelijk gebied nimmer tot een volledig
bevredigend resultaat leiden.
We hebben de inhoud van het rapport vrijwel zonder commentaar
weergegeven. Dat wil niet zeggen, dat we het met de conclusies en
stellingen van de schrijver volkomen eens zijn. Mogelijk komen we
daarom in dit tijdschrift te zijner tijd nog eens op dit rapport terug.
Mr. ir. C. G. van Huls
b Vgl. het in de volgende aflevering van dit tijdschrift te bespreken
artikel van een Zweedse hoogleraar Nils Herlitz en ook de inleiding van dit
rapport.
