Het instrument dat hiervoor nodig is, is in de eerste plaats
een gewoon beeldenpaarinstrument, waarin het stereoscopische
model wordt geconstrueerd (dit kan ook een Analytical Plotter zijn).
Daarbij moet een mogelijkheid aanwezig zijn om van één der twee
foto's een kopie te maken, eventueel met een derde projector,
die de bewegingen van een van de projectoren van het beelden
paarinstrument nauwkeurig volgt. Dan wordt het stereoscopische
model afgetast, bijv. langs profielen in y-richting, waarbij de opera
teur het meetmerk steeds op de juiste hoogte instelt. De projectie
van de foto in de daarvoor gekozen projector wordt dan stukje
na stukje gefotografeerd.
Verkrijgbaar zijn op het ogenblik de Orthophotoscope van
Russell Bean, die kan worden gemonteerd op een instrument met
directe projectie en de Gigas-Zeiss Orthoprojector (GZ 1), die
kan worden gekoppeld aan ieder door lange schroeven aangedre
ven instrument. De GZ 1 zelf bestaat uit een projector van de
Zeiss Stereoplanigraaf met voorzetsysteem van Bauersfeld. Het
voordeel van de GZ 1 boven de Orthophotoscope is, dat de GZ 1
dank zij het voorzetsysteem, in de hele projectie een scherp beeld
geeft.
Voor de volledigheid dient hier ook nog te worden genoemd
het Russische instrument, de „Slit rectifier FT-Schtsch."
In de discussie over de differentiate ontschrankers is vooral het
gebruik van orthofoto's ter sprake geweest. Enkele overwegingen
zijn:
1) Op orthofoto's is geen generalisering mogelijk, de schaal mag
dus niet te klein zijn. Vrij algemeen wordt schaal 1:25 000 als
grens gesteld.
2) De orthofoto is, met enkele aanduidingen zoals namen, direct
als kaart te gebruiken.
3) De orthofoto is het meest geschikt voor gebieden met veel de
tails (veel tekenwerk!) en voor gebieden met zeer weinig details,
waar een alleenstaande boom, die door een tekenaar gemakkelijk
kan worden weggelaten, in het terrein toch een belangrijk
oriënteringsmiddel kan vormen.
De U.S. Geological Survey verstrekten als voorbeeld een
gedrukte kaart van een stadsagglomeratie waar met een minimum
aan tekenwerk (doorgaande wegen, water, bossen) op basis van
een orthofotomozaïek een voortreffelijk resultaat was bereikt
(schaal 1:24000). De kaart bevat evenwel geen hoogtelijnen of
andere hoogtegegevens. Dat is beslist een gemis.
4) De orthofoto is bijzonder bruikbaar voor geologen.
5) De orthofoto wordt bijzonder bruikbaar geacht voor kadastrale
doeleinden.
291
